Aneurysma van de aorta

Types

Een aneurysma kan op verschillende plaatsen in de aorta of andere slagaders ontstaan. De meest voorkomende aorta-aneurysmata bevinden zich in de buik- of borstholte. We maken een onderscheid tussen een thoracaal, abdominaal en thoraco-abdominaal aneurysma. 

Thoracaal aorta-aneurysma

Een thoracaal aorta-aneurysma (TAA) is een plaatselijke verwijding van de aorta in de borstholte (aorta thoracalis). Een thoracaal aorta-aneurysma kan zowel ter hoogte van de aortawortel, de aorta ascendens, de aortaboog als de aorta descendens voorkomen.

Abdominaal aorta-aneurysma

Thoraco-abdominaal aorta-aneurysma

Oorzaken

Een aneurysma ontstaat door een verzwakking in de bloedvatwand. Het eigenlijke ontstaansmechanisme is vaak onduidelijk, maar er zijn verschillende risicofactoren die de toestand van de aortawand negatief kunnen beïnvloeden en bijgevolg de kans op een aorta-aneurysma vergroten.

Risicofactoren

Symptomen

Een aorta-aneurysma ontstaat vaak onopgemerkt en geeft bij de meeste mensen geen klachten. Een aneurysma wordt hierdoor vaak per toeval ontdekt (bv. tijdens een CT-scan of RX van de longen). Soms treden er vage klachten op wanneer het aneurysma erg groot is en tegen omliggende structuren zoals zenuwen of organen aanduwt. Bijvoorbeeld: 

• heesheid (als het aneurysma op de zenuw voor het strottenhoofd drukt)
• kortademigheid (als het aneurysma tegen de luchtpijp drukt)
• slikproblemen (als het aneurysma tegen de slokdarm duwt)
• pijn of kloppend gevoel ter hoogte van de rug of buik
• plotse koude, pijn of gevoelloosheid in voet of been (claudicatio intermittens)

Onderzoeken en diagnose

Bij vermoeden van een aorta-aandoening zal u een of meerdere onderzoeken moeten ondergaan om de aard en ernst van de ziekte correct in te schatten.

Behandeling

U hebt een aorta-aneurysma: wat nu? Afhankelijk van het type, de vorm en diameter van het aorta-aneurysma, uw symptomen, medische voorgeschiedenis en algemene conditie, zijn er verschillende behandelopties mogelijk. Na de diagnose beslist de chirurg samen met u en het aortateam welke behandeling het meest aangewezen is.

Indicatie

Internationale richtlijnen en studies geven aan dat een operatie van een aorta-aneurysma aangewezen is vanaf een bepaalde diameter. Deze diameter is afhankelijk van de plaats van het aneurysma, het geslacht, de leeftijd en eventueel onderliggende aandoeningen. Een operatie wordt uitgevoerd om grotere complicaties (bv. aortaruptuur of -scheur) te voorkomen, maar is nooit zonder risico. Hierdoor moet steeds het risico van niet opereren afgewogen worden ten opzichte van het operatierisico zelf.

Een operatie zal sneller overwogen worden als:

• een patiënt symptomen ervaart.
• het aorta-aneurysma snel groeit.
• het aneurysma asymmetrisch of zakvormig (sacculair) is.
• er reeds vaat- of hartchirurgie gepland staat (bv. aortaklepvervanging). In dat geval kan het aorta-aneurysma gelijktijdig behandeld worden. 
• een andere ziekte (bv. syndroom van Marfan, bicuspide aortaklep) het risico op complicaties vergroot (bv. aortaruptuur).
• er een familiale voorgeschiedenis is van o.a. aorta-aandoeningen en plotse dood. 
• een patiënt een zwangerschapswens heeft. 

Conservatieve behandeling 

Meestal grijpen we nog niet chirurgisch in bij de diagnose van een klein aneurysma (minder dan 50 mm). Als een ingreep nog niet aangewezen is, zal er eerst geprobeerd worden om met behulp van medicatie en verandering in levensstijl het aorta-aneurysma onder controle te houden.

• Strikte bloeddrukcontrole (maximaal 130/80 mmHg) vermindert het risico op scheuren en remt de groei van het aneurysma af. Zo nodig zal bloeddrukverlagende medicatie opgestart worden om de bloeddruk onder controle te houden.
• Gezonde levensstijl met aandacht voor rookstop, gezonde voeding en voldoende lichaamsbeweging.
• Opvolging van uw cholesterol en inname van cholesterolverlagende medicatie omwille van het stabiliserende effect op een aorta-aneurysma.
• Opvolging van uw suikerspiegel bij suikerziekte.
• Bloedverdunnende medicatie om de vorming van bloedklonters tegen te gaan.

Door regelmatig beeldvormingsonderzoeken uit te voeren, zullen we de groeisnelheid van het aorta-aneurysma van nabij opvolgen en tijdig ingrijpen zo nodig.

Chirurgie

Als een operatie van het aorta-aneurysma aangewezen is, zal de hartchirurg en/of de vaatchirurg uw operatie uitvoeren. Wie u zal behandelen, hangt af van de plaats van het aneurysma.

• De hartchirurg voert operaties uit aan de aortawortel, de aorta ascendens en de aortaboog.
• De vaatchirurg voert operaties uit aan de thoracale aorta vanaf de aorta descendens en de abdominale aorta.
• Indien het probleem zich voordoet op de grens of op verschillende plaatsen in de aorta, zal zowel een hart- als vaatchirurg u opereren.

Afspraken