Niet-gynaecologische cytologie

Uitvoerfrequentie

Dit onderzoek wordt enkel keren per dag uitgevoerd in het laboratorium (exclusief weekend en feestdagen).

Antwoordtijd

De tijd tussen ontvangst van het staal en een eerste rapportering bedraagt 2-4 werkdagen, indien bijkomend overleg en/of bijkomende onderzoeken vereist zijn kan de doorstroomtijd oplopen.

Staaltype/soort en minimale hoeveelheid

Zie ook "afnametabel" hieronder

Afname instructies en condities

 

Afnametabel

Staal Hoeveelheid Recipiënt Fixatie Bewaring na fixatie Gedroogd preparaat Opmerking

Stalen van de urinewegen:

  • urine
  • blaasspoeling
  • ureterspoeling
  • urethraspoeling

zie

link

Cytolyt® buis

zie

link

zie

link

Geen
  • Midstream urine
  • Geen ochtend urine
Sputum 20 ml

Voorgevuld potje (oranje deksel)

Gebufferde formaldehyde 4%

Zelfde hoeveelheid als het staal dat aanwezig is in het recipiënt (verhouding ½).

14 dagen op kamer-temperatuur

Geen

 

Stalen van de luchtwegen:

  • bronchus-aspiraat
  • BAL (broncho-alveolaire lavage)
  • bronchus-borsteling
10 ml

Langwerpig potje met deksel

Cytorich ® RED Preservative

Zelfde hoeveelheid als het staal dat aanwezig is in het recipiënt (verhouding ½).

4 weken op kamer-temperatuur Geen  

Vochten (pleuravocht, pericardvocht, ascitesvocht, peroperatieve spoelvochten van thoraxholte,
peritoneale holte, douglasvocht)

Van enkele vochten kan ook een grotere hoeveelheid opgestuurd worden voor het maken van een celblok. vermelden op aanvraagformulier

10 ml

Centrifugeer- buisje met rode stop

Het staal zo snel mogelijk vers naar het labo verzenden   Geen Het staal zo snel mogelijk vers naar het labo verzenden

Borstelingen:

  • galwegen
  • pancreaswegen
  • papil van Vater
10 ml

Sterilin Potje

Cytorich ® RED Preservative in een bodempje van ± 1 cm

4 weken op kamer-temperatuur Geen Borsteltje fixeren in recipiënt met fixatief
Fijne naald aspiraties van letsels in borst, long, maag, slokdarm, subcutis, schildklier 10 ml

Sterilin Potje

Cytorich ® RED Preservative in een bodempje van ± 1 cm

4 weken op kamer-temperatuur Geen Afnamespuit uitspoelen met fixatievloeistof
Fijne naald aspiraties van letsels in speekselklieren, lymfeklieren 10 ml

Sterilin Potje

Cytorich ® RED Preservative in een bodempje van ± 1 cm 4 weken op kamer-temperatuur Ja Afnamespuit uitspoelen met fixatievloeistof
Lumbaalvochten  

Centrifugeer- buisje met rode stop

Vers gekoeld of onmiddellijk gefixeerd in centrifugeerbuisje met Cytorich®  Red Preservative   Geen Het staal zo snel mogelijk gekoeld naar het labo verzenden

Afnameformulier of begeleidende brief

specifiek formulier: "3033"
Aanvraagformulier en aanbevelingen bij invullen

Verzending

Methode

Tot de cytologische stalen behoren o.a. urine, sputum, vochten (pleuravocht, pericardvocht, ascitesvocht, Douglasvocht, lumbaalvocht, cystevocht, tepelvocht, …), spoelingen, schraapsels, borstelingen en fijne naald aspiraties (= FNAC = punctiecytologie).  Het maken van een dunne laag preparaat dat gekleurd wordt volgens de methode van Papanicolaou laat ons toe om met  lichtmicroscopisch onderzoek een diagnose te stellen van ontstekingen, infecties, goedaardige of kwaadaardige tumoren, … .

Policy

De dienst Pathologische Ontleedkunde streeft naar een continue verbetering van de dienstverlening, waarbij de patiënt centraal staat.
Om een optimale technische verwerking en diagnostiek te garanderen, is het ook van essentieel belang dat de stalen op een correcte manier worden geïdentificeerd, bewaard en getransporteerd en bovendien vergezeld zijn van een correct en volledig ingevuld aanvraagformulier.
Indien de richtlijnen in de staalafname instructie niet worden nageleefd, wordt er contact opgenomen met de aanvragende arts of wordt er een melding gemaakt in het verslag. In deze gevallen kan de doorstroomtijd verlengd zijn.

Opmerkingen

Indien dit een afgedrukt formulier is, controleer http://www.uzleuven.be/pathologische-ontleedkunde/staalafnames voor recentste versie.

Huidige versie: PO-AL025-WW17-M05

Laatste aanpassing: 18 november 2022