Verminderde vruchtbaarheid bij vrouwen

Oorzaken

Verstoorde eierstok- en eisprongfunctie

• Anovulatie: als gevolg van hormonale stoornissen kan het gebeuren dat er helemaal geen eicellen uitrijpen en dat de eisprong gewoon uitblijft (kan voorkomen bij vrouwen met polycystische eierstokken).
• Disovulatie: de eicel krijgt veel te vroeg het signaal om de eierstok te verlaten. Hierdoor is de eicel niet voldoende rijp.
• Luteale insufficiëntie: hier verloopt de cyclus vlot tot en met de eisprong, maar gaat er iets mis tijdens de luteale fase, bij de voorbereiding van het baarmoederslijmvlies. 

Verstoord transport

Een obstructie of een gestoorde trilhaarfunctie in de eileider, of vergroeiingen in de buikholte (bijvoorbeeld bij endometriose, infectie of na een operatie) kunnen een vlot transport van de (bevruchte) eicel naar de baarmoeder in de weg staan. Ook endometriose zonder vergroeiingen kan de vrouwelijke vruchtbaarheid verminderen.

Problemen door verstoorde inplanting

Vruchtbaarheidsproblemen kunnen ook het gevolg zijn van een mislukte innesteling in de baarmoeder (bijvoorbeeld door een vleesboom of een ontsteking van het baarmoederslijmvlies...) .

Problemen ter hoogte van baarmoederhals

Tot slot kunnen ook defecten ter hoogte van de baarmoederhals de doorgankelijkheid van zaadcellen in het gedrang brengen en op die manier aan de basis liggen van een verminderde vruchtbaarheid bij de vrouw.

Endometriose

Bij endometriose komen de cellen van het baarmoederslijmvlies (endometrium), die normaal de binnenkant van de baarmoeder bekleden, ook buiten de baarmoeder voor, meestal in de buikholte, op het buikvlies en de organen in het bekken.

Lees meer over endometriose.

Kankerbehandeling

Omdat eicellen erg gevoelige cellen zijn, kunnen kankerbehandelingen een directe impact hebben op de vrouwelijke vruchtbaarheid. Of het effect tijdelijk of definitief is, hangt af van meerdere factoren. Lees meer over vruchtbaarheid na kanker.

Leeftijd van vrouw

De leeftijd is een erg belangrijk element in de vruchtbaarheid van een paar. Vooral de leeftijd van de vrouw heeft een grote invloed.

Vrouwen zijn het meest vruchtbaar tussen de leeftijd van 20 en 30 jaar. Nadien neemt hun vruchtbaarheid stelselmatig af terwijl tegelijk het aantal miskramen toeneemt.

Op 38 jaar bedraagt de kans op spontane zwangerschap per cyclus nog ongeveer 10 %.

De kans dat die zwangerschap eindigt in een miskraam is flink toegenomen en ook de kans op een baby met Down-syndroom is verhoogd. Meer en meer wordt het duidelijk dat ook de vruchtbaarheid van mannen begint af te nemen vanaf de leeftijd van 45 jaar.

Leeftijd koppel en aantal seksuele betrekkingen

De leeftijd van het koppel speelt nog op een andere manier een rol, namelijk door een afname van het aantal seksuele betrekkingen.

Jongere koppels vrijen gemiddeld vaker dan oudere, zodat de kans op een zwangerschap bij hen ook groter is.

Toch mag u het belang van deze stelling niet overschatten. Zonder rekening te houden met de dag van de cyclus of het moment van de eisprong heeft men de grootste kans op een zwangerschap wanneer men om de twee dagen, dus ongeveer twee- tot driemaal per week seks heeft.

Koppels die minder dan eenmaal per week vrijen, hebben veel minder kans dat de vrouw zwanger zal worden dan koppels die geregeld seks hebben. Men schat die kans op zo’n 16% op zes maanden tijd. Bij koppels die driemaal per week vrijen zou die kans tot zo’n 50% stijgen.

Omgevingsfactoren en levensstijl

Roken

Roken is schadelijk voor de vruchtbaarheid van vrouwen en verhoogt het risico op een miskraam, vroeggeboorte, laag geboortegewicht en wiegendood.

Alcohol

Alcoholmisbruik heeft eveneens een schadelijk effect op de vruchtbaarheid en op de ontwikkeling van de vrucht in de baarmoeder. Koppels die problemen hebben om kinderen te krijgen, doen er naar alle waarschijnlijkheid goed aan om het alcoholgebruik te beperken tijdens de periode van kinderwens. De vrouw wordt geadviseerd volledig te stoppen tijdens de zwangerschap.

Gewicht

Ook het lichaamsgewicht lijkt een rol te spelen. Vrouwen met een normaal lichaamsgewicht worden gemiddeld sneller zwanger dan vrouwen met een te hoog of te laag gewicht.

Er zijn geen aanwijzingen dat speciale diëten een duidelijke invloed hebben op de vruchtbaarheid. Een goed gevarieerde, evenwichtige voeding is aangeraden voor iedereen, en zeker ook voor vrouwen met kinderwens.

Geneesmiddelen

Bepaalde geneesmiddelen kunnen de vruchtbaarheid tijdelijk of blijvend in het gedrang brengen.

Onderzoeken

Na een uitgebreid gesprek en een algemeen lichamelijk onderzoek, volgt een oriënterend gynaecologisch onderzoek om een eerste zicht te krijgen op de vruchtbaarheidsproblematiek.

Deze onderzoeken zijn nodig om stapsgewijs op zoek te gaan naar mogelijke oorzaken van verminderde vruchtbaarheid. Hierbij wordt uw bloed, baarmoeder(slijmvlies), baarmoederhals(slijmvlies), eileiders en/of buikholte gecontroleerd.