Open ductus van Botalli

ODB, Patent ductus arteriosus, PDA

Een open ductus van Botalli (ODB) is een blijvende verbinding tussen de longslagader en de grote lichaamsslagader (aorta). Hierdoor stroomt er bloed van de aorta naar de longslagader. Dit defect wordt ook beschreven als patent ductus arteriosus (PDA). 

Ontstaan

Iedereen heeft tot de geboorte een open ductus van Botalli, een verbinding die de longslagader met de aorta verbindt. Omdat de ongeboren baby zijn zuurstof via de moederkoek (placenta) krijgt en zelf nog niet ademt, is er slechts een minimale bloedvoorziening van de longen noodzakelijk om ze te laten groeien. Het meeste bloed stroomt bijgevolg via de ductus naar de spieren en organen van de ongeboren baby. 

Kort na de geboorte sluit de ductus vanzelf, zodat er geen verbinding meer is tussen de aorta en de longslagader. De baby ademt nu zelf. Het bloed zal vanaf dan doorheen de longen stromen waar het van zuurstof voorzien wordt. 

Wanneer de verbinding tussen de aorta en de longslagader na drie maanden nog openblijft, spreekt men van een open ductus van Botalli of patent ductus arteriosus. Door veranderingen in de longbloedvaten zal er abnormaal veel bloed naar de longen vloeien. Op termijn kan dit overbelasting van de longbloedvaten en de linkerhartkamer veroorzaken.

Symptomen

Vaak zijn patiënten klachtenvrij. Als ze wel symptomen vertonen, zijn de meest voorkomende klachten:

  • Hoge of wisselende zuurstofbehoefte
  • Kortademigheid 
  • Tekenen van hartfalen door overbelasting van het hart 
  • Ontsteking van de bloedvaten (endarteritis) 
  • Te hoge bloeddruk in de longen (pulmonale hypertensie)

Onderzoeken en diagnose 

De diagnose wordt meestal op kinderleeftijd gesteld door het horen van een hartgeruis. Soms wordt een open ductus pas op volwassen leeftijd ontdekt, toevallig of na het ontstaan van klachten. 

Mogelijke bijkomende onderzoeken om de diagnose te stellen:

Behandeling 

Een open ductus van Botalli wordt vaak gesloten van zodra de diagnose gesteld is. Ook bij kleine verbindingen waar er een laag risico is op overbelasting van het hart, is het sluiten van de ductus vaak aangewezen omwille van het risico op ontsteking van de bloedvaten.

Medicatie 

Wanneer de diagnose kort na de geboorte wordt gesteld (bv. pasgeborene met duidelijke zuurstofnood), kan er medicatie opgestart worden in een poging de ductus nog spontaan te laten sluiten. Medicatie is vooral succesvol bij te vroeg geboren kinderen in de eerste dagen na de geboorte.

Percutane sluiting 

Als het mogelijk is de ductus percutaan (een ingreep met een prik in het bloedvat) te sluiten, heeft dit de voorkeur. Via een katheter wordt een device (veertje of plug) opgeschoven langs een liesbloedvat tot in de ductus om deze definitief af te sluiten.

Lees de infobrochure over deze ingreep. 

Hartoperatie 

Via thoracotomie (tussen de ribben door) wordt de ductus definitief gesloten door middel van een clip. Een hartoperatie wordt vaak geadviseerd voor baby's jonger dan 6 maanden met grote afwijkingen en ernstige symptomen. Bij baby's die geen gezondheidsproblemen hebben, wordt de interventie uitgesteld tot een leeftijd van 6 tot 12 maanden.

Opvolging 

Na een succesvolle sluiting van de open ductus, hebben patiënten meestal een normale levensverwachting en -kwaliteit, maar levenslange opvolging bij de cardioloog met kennis van aangeboren hartafwijkingen blijft aanbevolen. 

Tot de leeftijd van 16 à 18 jaar blijft een kind in opvolging bij de kindercardioloog. Als jongvolwassene met een aangeboren hartaandoening wordt de patiënt stilaan voorbereid om zelf de verantwoordelijkheid over de gezondheid op te nemen. Verdere opvolging wordt voorzien in het zorgprogramma congenitale en structurele cardiologie voor volwassenen. 

Kom meer te weten over uw opvolging 

Afspraken

Afspraken

Kindercardiologie

Afspraken

Volwassencardiologie - Aangeboren hartaandoeningen
Laatste aanpassing: 25 november 2025