Zoeken

Bijwerkingen van chemotherapie

Een behandeling met chemotherapie kan nevenwerkingen veroorzaken. Cytostatica zijn giftige stoffen waar uw lichaam mogelijk op reageert. Chemotherapie werkt ook in op normale lichaamscellen die snel delen, zoals bloed-, haarwortel- en slijmvliescellen. Ook daardoor kunnen nevenwerkingen ontstaan.
Op deze pagina

Bijwerkingen

Mogelijke bijwerkingen van chemotherapie zijn:

Buikloop of diarree

Chemotherapie kan inwerken op de cellen van de maag en de darmen. Daardoor kunt u last krijgen van diarree. U zult dan vaker stoelgang hebben en uw stoelgang zal vloeibaarder zijn dan gewoonlijk.

Constipatie of verstopping

Chemotherapie kan de beweeglijkheid en zo de werking van uw darmen verminderen. De behandeling is niet altijd de enige oorzaak van een verminderde darmwerking.

Angst, boosheid en verdriet bij een chemobehandeling

Angst, boosheid, verdriet en andere gevoelens zijn natuurlijk erg normaal. U krijgt dan ook heel wat te verwerken in deze periode. Ook na uw behandeling kunt u angst, boosheid en verdriet voelen over wat u is overkomen.

Grieperig gevoel

Na de toediening van chemotherapie kunt u last krijgen van een grieperig gevoel met hoofdpijn, spierpijn, koude rillingen en koorts. Dat kan wijzen op een normale reactie van uw lichaam op de toegediende geneesmiddelen. Bij sommige producten komt dit vaker voor dan bij andere.

Haarverlies

Heel wat behandelingen met chemotherapie beschadigen ook het haar. Soms treedt enkel haarverdunning op, maar bij veel behandelingen treedt volledig haarverlies op. Haaruitval is voor veel mensen een ingrijpende nevenwerking van hun behandeling.

Handvoetsyndroom

Sommige chemotherapie kan een pijnlijke rood­heid en zwelling veroorzaken aan uw handpalmen en voetzolen. Zorgverleners noemen dit ook wel ‘handvoetsyndroom’. Soms kan handvoetsyndroom evolueren naar een zeer uitgesproken droogte van de huid met afschilfering of blaarvorming.

Huidproblemen

Chemotherapie kan een invloed hebben op uw huid. Mogelijke huidveranderingen zijn een droge of schilferige huid, hardere en meer gespannen huid, huidkloven aan de handen, een donkerdere of andere huidteint of uitslag. Uw huid kan ook gevoeliger zijn voor zonlicht tijdens de behandeling.

Invloed op de werking van het beenmerg

Beenmerg is belangrijk voor de aanmaak van bloedcellen. Witte bloedcellen beschermen u tegen infectie, rode bloedcellen vervoeren zuurstof en bloedplaatjes zorgen voor de bloedstolling. Door de therapie kunnen deze cellen in aantal verminderen. Voor elke toediening wordt daarom uw bloed gecontroleerd.

Irritatie of ontsteking van het mondslijmvlies

Een behandeling met chemotherapie kan het mondslijmvlies aantasten en beschadigen. Bij mondslijmvliesontsteking worden ook de smaakcellen aangetast. Daarom gaat deze nevenwerking meestal gepaard met smaakveranderingen.

Misselijkheid en braken

Als reactie op chemotherapie kunt u last krijgen van misselijkheid en braken. Dat komt omdat chemotherapie het braakcentrum in de hersenen kan prikkelen.

Nagelveranderingen

Chemotherapie kan een invloed hebben op uw nagels, zoals: brozer worden, afbrokkelen, splijten, ontkleuren of verkleuren. Nagelbeschadiging ontstaat vrij langzaam en is niet blijvend. Dit betekent dat na het stopzetten van de behandeling de nagels spontaan herstellen.

Oogproblemen

Bij sommige chemotherapie krijgt u last van uw ogen. Voorbeelden zijn: pijnlijke ogen, een gevoel alsof er zand in uw ogen zit, rode en ontstoken oogranden, korstjes in de ogen bij het ontwaken of tranende ogen.

Oorsuizingen en verminderd gehoor

Enkele behandelingen kunnen inwerken op het gehoor. Dat kan gepaard gaan met een verminderd gehoor en kan van blijvende aard zijn. Heel zelden krijgen mensen last van oorsuizingen. Zij horen dan een bonzend of ruisend geluid. Deze klachten verdwijnen meestal na korte tijd.

Seksualiteit en intimiteit

Zowel de lichamelijke als de emotionele gevolgen van uw ziekte en uw behandeling kunnen gevolgen hebben voor uw seksuele behoefte en uw seksleven. De invloed van een behandeling op de seksualiteit is voor iedereen verschillend.

Verandering van smaak en reuk

Door de chemotherapie kunnen smaak- en reukveranderingen optreden. Wat u eet, kan plots anders smaken, terwijl u het niet anders hebt klaargemaakt. Ook geuren kunt u in deze periode anders waarnemen. Na afloop van de therapie zal uw smaak- en reukzin geleidelijk aan herstellen.

Tinteling of voos gevoel

Chemotherapie kan een negatieve invloed hebben op het zenuwstelsel. De klachten die u daarbij kunt ondervinden, verschillen naargelang de ernst van de aantasting.

Vermoeidheid

Veel mensen die behandeld worden met chemotherapie of andere celremmende geneesmiddelen, krijgen last van vermoeidheid. Vaak voelen mensen zich niet alleen lichamelijk vermoeid, maar ook mentaal of emotioneel.

Vruchtbaarheid na chemotherapie en bestraling

Omdat eicellen erg gevoelige cellen zijn, kunnen chemotherapie en bestraling een directe impact hebben op de vrouwelijke vruchtbaarheid. Het kan dan gaan om een verminderde uitrijping van eicellen of om een aantasting van de voorraad eicellen. Eicellen kunnen immers niet opnieuw aangemaakt worden door het lichaam.

Iedereen reageert anders

Sommige mensen hebben veel last van bijwerkingen, anderen merken er bijna niets van. Iedereen reageert anders op een bepaalde behandeling en iedere therapie is verschillend.

Nevenwerkingen geen teken van effectiviteit

De aanwezigheid of ernst van bijwerkingen heeft niets te maken met het effect van de behandeling.

Veel bijwerkingen betekent niet dat de geneesmiddelen beter zouden werken. Geen bijwerkingen betekent ook niet dat de medicatie niet werkt.

Spreek met uw arts

De arts en verpleegkundige bespreken vooraf met u welke nevenwerkingen u kunt verwachten en wat u eraan kunt doen.

Hebt u last van bijwerkingen? Praat er dan over met de arts en verpleegkundige.

Vaak kan aangepaste hulp een probleem verzachten of verhelpen.

Dagboek

U kunt uw ervaren nevenwerkingen thuis noteren in een dagboek zodat u er in het ziekenhuis makkelijk met uw arts en verpleegkundigen kunt over praten.

Download een dagboek om nevenwerking in te noteren

PDF
Chemotherapie: dagboek nevenwerkingen (21 dagen)
PDF - 124.61 Kb (Andere talen:  EN / FR)
PDF
Chemotherapie: dagboek nevenwerkingen (28 dagen)
PDF - 131.82 Kb

Alarmsignalen

Bij de volgende tekens of klachten moet u uw (huis)arts nog dezelfde dag waarschuwen:

Tekens van infectie

  • Koorts boven 38°C en/of koude rillingen
  • Branderig gevoel en/of pijn bij het plassen, frequent en kleine beetjes plassen
  • Pijn in de mond, moeilijk en/of pijnlijk slikken
  • Keelpijn

Andere tekens

  • Kortademigheid
  • Wondjes die langer dan een half uur bloeden
  • Bloed in urine en/of stoelgang
  • Blauwe plekken zonder dat u gevallen bent of zich gestoten hebt.
  • Opgezwollen arm of hand aan de kant waar de (poort)katheter werd geplaatst.
  • Elk ander verschijnsel waarover u zich ongerust maakt.

Aanhoudende klachten

  • Overvloedig braken langer dan 24 uur
  • Diarree langer dan 48 uur
  • Constipatie of verstopping langer dan drie dagen
  • Plotse huiduitslag

Printversie

Nieuws en evenementen

Hoofd koelen tijdens chemo behoudt haar

9 juni 2016
Door een ijsmuts te dragen tijdens chemotherapie, kunnen sommige patiënten hun haar behouden als ze worden behandeld voor kanker. De effectiviteit van de hoofdhuidkoeling hangt sterk af van het type chemo dat mensen krijgen.

Rouw is rauw: omgaan met verlies na kanker

15 september 2021
campus Gasthuisberg
Je verloor recent of al langer geleden iemand die je graag zag aan kanker. Moet je nu komen tot ‘aanvaarding’ zoals vaak wordt gezegd? Is het normaal dat ik maar blijf huilen of juist helemaal geen tranen meer heb? Welke gevoelens en gedachten komen vaak terug in een rouwproces?

Rouwgroep: verder leven na verlies

29 september 2021
campus Gasthuisberg
Je verloor recent of al langer geleden iemand die je graag zag aan kanker. Je mist hem/haar in de grote en kleine dagdagelijkse dingen. Je zoekt misschien naar een nieuwe betekenisvolle invulling van het leven en/of een nieuwe plaats binnen je familie nu je zonder de ander verder moet.
Toon meer nieuws en events
Laatste aanpassing: 24 februari 2021