Allogene stamceltransplantatie

Verpleegkundig specialist

• Kathy Goris

Transplantatiesecretariaat

• Onverwante donoren: Carla Collijs, bel 016 34 68 82.
• Familiale donoren, navelstrengbloedbank: Diane Reggers, bel 016 34 68 94.

Verloop

Vóór de toediening van de stamcellen worden uw cellen in het beenmerg deels (niet-myeloablatief) of volledig (myeloablatief) vernietigd. Dit is afhankelijk van het soort voorbereidend schema dat uw transplantarts voor u voorzien heeft. U krijgt een katheter met meerdere toegangspoorten (hickmankatheter of diepe veneuze katheter) in een grote ader om de transplantatie vlot te laten verlopen en om bijkomende medicatie te kunnen toedienen.

De toegediende stamcellen van de donor hebben gemiddeld 2 tot 3 weken de tijd nodig om te groeien om zo de gezonde bloedaanmaak terug op gang te brengen. De afweercellen van de donor kunnen eventueel overgebleven kankercellen nog bestrijden (= graft versus ziekte effect).

• Lees meer in de brochure over het verloop van de behandeling, voorbereiding en herstelperiode
• Bekijk de animatiefilms.

Complicaties

Vóór uw allogene stamceltransplantatie ondergaat u een behandeling met hoge dosis chemotherapie en/of bestraling. Deze conditionering kan een aantal risico’s inhouden op korte en langere termijn, zoals infecties, verhoogde bloedingsneiging, slijmvliesontsteking, langdurige vermoeidheid...

Lees meer in de brochure hoe u afstoting en infecties na een allogene stamceltransplantatie mee kan helpen voorkomen of herkennen of bekijk de animatiefilms.

Na de stamceltransplantatie zullen de witte bloedcellen nog tijd nodig hebben om aan te sterken en wordt in het overgrote deel van de gevallen medicatie tegen de afweerreactie van de donor tegen de patiënt (= afstoting of graft versus host disease - GVHD) gegeven. Hierdoor verhoogt het risico op infecties.

Lees meer in de brochure hoe u afstoting na een allogene stamceltransplantatie mee kan helpen voorkomen of herkennen.

Slaagkansen en risico's

Na een allogene stamceltransplantatie is de kans op herval van de oorspronkelijke ziekte klein, maar is er wel een reëel risico op allerlei complicaties.

De cijfers over de slaagkansen van een allogene stamceltransplantatie in verschillende bronnen variëren sterk en zijn vaak erg algemeen.

Het is belangrijk dat u zich met vragen, twijfels en bezorgdheden over de risico’s en de slaagkansen van een stamceltransplantatie tot uw arts richt. Ook informatie die u elders vindt, bijvoorbeeld op het internet, bespreekt u best met uw arts.

Bijkomende troeven

• Haplo-identieke en navelstrengbloed transplantaties
  Idealiter wordt beroep gedaan op donorcellen die helemaal overeenkomen met deze van de patiënt. Is er geen donor die volledig overeenkomt, kunt u soms toch nog getransplanteerd worden. In UZ Leuven, worden namelijk alternatieve vormen van transplantatie aangeboden zoals met een haplo-identieke donor (50% match met familie) of met navelstrengbloed.

• Grootste allogene stamceltransplantatiecentrum in België
  Jaarlijks worden ongeveer 80 allogene stamceltransplantaties uitgevoerd. UZ Leuven is hiermee het grootste allogene stamceltransplantatiecentrum in België. Een deel van deze patiënten wordt tijdelijk naar UZ Leuven doorverwezen voor de transplantatie, en keren voor de verdere opvolging terug naar hun vertrouwd centrum.

• Internationale accreditatie
  In 2011 behaalde UZ Leuven ook als eerste Vlaamse ziekenhuis de JACIE- accreditatie voor allogene stamceltransplantatie, een internationaal erkende accreditatie voor stamceltransplantatiecentra. In 2015 en 2019 werd deze accreditatie vernieuwd.

Zelfzorg, begeleiding en extra ondersteuning

• Zorg op maat en zelfmanagement
  U krijgt bij opname een op maat gemaakt behandelingsplan en wordt gestimuleerd om zelf actief vragen te stellen en uw traject mee op te volgen, in samenwerking met een verpleegkundig specialist in stamceltransplantatie. Op de nieuwe raadpleging voor lange termijn effecten en GVHD na een allogene stamceltransplantatie wordt ook een brief opgesteld voor de huisarts en uzelf met aandachtspunten voor tussentijdse controles. Hiermee willen we u zelf mee controle geven over uw opvolging.

• Multidisciplinair team met grote expertise
  De transplantartsen hebben een intensieve opleiding genoten en zijn nauw betrokken bij belangrijke en innovatieve internationale studies over stamceltransplantatie. Daarbij kunnen zij rekenen op de deskundigheid van een multidisciplinair transplantatieteam om de kwaliteit van zorgen steeds hoog te houden en te verbeteren. Het team wordt op regelmatige basis opgeleid over de meest up to date evoluties binnen stamceltransplantatie.

• Psychosociale begeleiding
  Een stamceltransplantatie biedt hoop op een toekomst, maar door de fysieke belasting kan de weg naar die toekomst lang en zwaar zijn. Een psychosociaal team met sociaal werkers, psychologen, een psychomotorisch therapeut en een seksuologe staan klaar om u en uw naasten samen met uw arts en verpleegkundigen in deze periode te begeleiden.

• Lange termijn raadpleging
  Sinds 2015 is er in UZ Leuven ook een specifieke raadpleging voor patiënten na een allogene stamceltransplantatie. Een grote troef is de expertise op vlak van Graft versus Host Disease ('GVHD' of afstoting) en mogelijke lange termijn effecten na transplantatie.

• Revalidatieprogramma KanActief
  KanActief is een specifiek revalidatieprogramma voor mensen met hematologische aandoeningen die onder begeleiding aan hun psychisch en fysiek herstel willen werken om de draad weer op te nemen.

Klinische studies

Om afstoting en infecties (bvb. schimmelinfecties, CMV,...) onder controle te houden, is heel wat preventieve en ondersteunende medicatie nodig. De dienst hematologie zoekt via klinische studies voortdurend mee naar steeds betere medicatie om deze neveneffecten zo goed mogelijk te behandelen.

Bekijk de klinische studies van de dienst hematologie.

Patiëntenvereniging Lotuz

Lotuz is een patiëntenvereniging voor patiënten na een allogene stamceltransplantatie. De lotgenotengroep werd opgericht op 3 februari 2015 in UZ Leuven en is momenteel al nationaal actief. Het doel van de vereniging is patiënten, hun partners, familie en vrienden over het hele land in contact te brengen met elkaar. Daarnaast worden ook informatieve en ontspannende activiteiten aangeboden.

Links

• Alles over kanker voor jongeren
• Allogene stamceltransplantatie en GvHD (version française)
• BMT Infonet (Engelstalig)
• Be the match (Engelstalig)
• EBMT (Engelstalig)
• Jong en kanker - AYA
• Leven met kanker
• Lezing prof. dr. Schoemans: Re-engineering ‘care after cure’ (Eng)
• Stamcel Instituut
• Terug aan het werk na kanker
• Stripverhaal "Een nieuwe start: leven voor en na een stamceltransplantatie" (pdf)
• Voeding en dieet

Films

Deze korte filmpjes richten zich tot personen die in aanraking komen met een allogene stamceltransplantatie als behandeling van een hematologische ziekte. U vindt er eenvoudige uitleg over:

1. Allogene stamceltransplantatie: waarom en hoe?
2. Mogelijke neveneffecten
3. En dan...herstel en langetermijnopvolging

Ontdek de informatie over allogene stamceltransplantatie door de filmpjes te bekijken.