Wetenschappelijk onderzoek geheugenkliniek

In het Alzheimer Onderzoekscentrum KU Leuven (ARCK) worden klinische initiatieven van UZ Leuven en onderzoeksinitiatieven van de KU Leuven rond de ziekte van Alzheimer en frontotemporale lobaire degeneratie samengebracht om tot een snellere diagnose en behandeling van deze aandoeningen te komen.

De geheugenkliniek maakt deel uit van het Alzheimer Onderzoekscentrum KU Leuven (ARCK)

Het ARCK brengt de klinische en de onderzoeksinitiatieven binnen UZ Leuven en KU Leuven rond de ziekte van Alzheimer en Frontotemporale Lobaire Degeneratie samen in één overkoepelende structuur. Het doel van ARCK is de vooruitgang op het vlak van diagnose en behandeling van de ziekte van Alzheimer en Frontotemporale Lobaire Degeneratie te versnellen door gezamenlijke initiatieven tussen de artsen die de patiënten met deze aandoeningen behandelen en verzorgen binnen UZ Leuven en de wetenschappelijke laboratoria die deze aandoeningen onderzoeken binnen de KU Leuven. ARCK is een integraal onderdeel van het Leuven Brain Institute.

Deze onderzoeksprojecten worden uitgevoerd in samenwerking met:

De wetenschappelijke bijdrage van de geheugenkliniek is georganiseerd rond 4 kernactiviteiten:

Imaging research (hersenscans)

  • MRI: structurele en functionele beeldvorming. De functionele beeldvorming laat toe om veranderingen in cognitieve hersensystemen te meten en hun verband met onderliggende pathogenetische processen zoals amyloïdneerslag.
  • PET: hoofdzakelijk gericht op klinische validatie van liganden die onderliggende pathogenetische mechanismen in AD en FTD meten in vivo (amyloid imaging, tau imaging).

Biosampling

Deze lijn groepeert alle initiatieven die verband houden met de verzameling en bewaring van lichaamsmateriaal voor klinisch-diagnostische en researchdoeleinden.

Onderzoek van cerebrospinaal vocht, serum, plasma en DNA is van cruciaal belang met het oog op nieuwe diagnosetechnieken of ontwikkeling van oorzakelijke therapieën.

Voor genetisch onderzoek werkt onze geheugenkliniek nauw samen met het Laboratorium voor Neurogenetica (prof. dr. Christine Van Broeckhoven) van de universiteit Antwerpen. Deze samenwerking behelst ondermeer een genetische associatiestudie bij corticale neurodegeneratie en linkage studies bij patiënten met autosomaal dominante vormen van dementie.

Neuropathologisch onderzoek

Microscopisch onderzoek van de hersenen na het overlijden (neuropathologisch onderzoek) is van groot klinisch-wetenschappelijk belang.

De huidige inzichten in de ontstaansmechanismen van de ziekte van Alzheimer en frontotemporale degeneratie zijn in grote mate afkomstig van dergelijk onderzoek. De interpretatie van eventueel onderzoek waar de patiënt tijdens het leven aan heeft deelgenomen, is afhankelijk van de uiteindelijke neuropathologische diagnose.

Ook de ontwikkeling van nieuwe behandelingen is in grote mate gebaseerd op neuropathologische gegevens. Bovendien laat onderzoek van de hersenen na het overlijden toe om een zekerheidsdiagnose te stellen. Dit kan helpen bij het verwerkingsproces bij de familieleden.

Voor de artsen is een neuropathologische bevestiging of neuropathologische aanpassing van de diagnose erg leerzaam. Dit kan voor de diagnosestelling bij toekomstige patiënten op de geheugenkliniek voordeel brengen.

Of een patiënt in aanmerking komt voor dergelijk onderzoek, wordt altijd vooraf besproken met de familieleden. De familieleden worden hierover voorgelicht en krijgen ruim de tijd om hierover te beslissen. Ze kunnen de beslissing nadien ook steeds herroepen. Een hersenautopsie gebeurt enkel mits uitdrukkelijke instemming van de familieleden. Deze gebeurt op een esthetische wijze, zodat nadien uitwendig weinig te merken valt. Indien de familieleden instemmen met dergelijk onderzoek, krijgen ze schriftelijk alle informatie die nodig is om dit rond de tijd van het overlijden op een zo vlot mogelijke manier te laten gebeuren.

Laatste aanpassing: 29 november 2022