Afspraken
-
+32 16 34 76 00 - werkdagen van 7.45 tot 16 uur
Wat houdt bestraling in?
Externe radiotherapie bestrijdt kwaadaardige cellen (kanker) met uitwendige stralen. De radiotherapeut-oncoloog bespreekt vooraf met u de behandeling die voor u het meest geschikt is (het behandelingsplan) met de nodige uitleg over het totale aantal bestralingssessies, de totale dosis en het aantal bestralingen per week.
Lees meer over de verschillende stappen in uw bestralingsbehandeling.
Voorbereiding
Hoewel we met de huidige bestralingstechnieken de prostaat heel gericht bestralen, kunnen we natuurlijk de anatomie niet veranderen. De prostaat bevindt zich onder de blaas en voor de endeldarm.
Stoelgang en blaasvulling kunnen ervoor zorgen dat de plaats van de prostaat en de zaadblaasjes dagelijks varieert. Het is dus belangrijk dat we deze variatie zoveel mogelijk proberen te beperken. Hiervoor moet u een dubbele voorbereiding doorlopen:
- U krijgt een glycerinesuppo (zetpil) om het rectum (de endeldarm) leeg te maken.
- U moet uw blaas ledigen en daarna 2 glazen water (400 ml) drinken.
Daarom komt u vóór iedere bestralingsafspraak en vóór alle scans (CT en MRI) 30 à 40 minuten vroeger naar de bestralingsafdeling.
Bekijk alle stappen van de blaas- en darmvoorbereiding in dit korte filmpje:
Bestraling zelf
De bestraling vindt dagelijks plaats en duurt telkens 10 à 15 minuten, los van de voorbereiding.
- De verpleegkundigen installeren u zorgvuldig op de tafel in de juiste bestralingshouding door gebruik te maken van een oppervlakte scanning systeem (AlignRT). Hiermee wordt de aangewezen positie digitaal over u geprojecteerd zodat u correct gepositioneerd bent voor de bestraling.
- Het is heel belangrijk dat u niet beweegt tijdens de bestraling.
- Van de bestraling zelf voelt u niets.
- U mag gewoon rustig doorademen en slikken.
Na de bestraling mag u naar huis.
Een bestralingsbehandeling bij prostaatkanker duurt 4 tot 7 weken.
Neveneffecten
Met de huidige bestralingstechnieken en een goede voorbereiding van de endeldarm en blaas, zijn de bijwerkingen van een prostaatbestraling veel minder uitgesproken dan enkele decennia geleden. Toch kunt u tijdens de bestralingsbehandeling last krijgen van enkele van onderstaande nevenwerkingen.
- Niet iedereen krijgt standaard last van deze bijwerkingen.
- De ernst van bijwerkingen heeft niets te maken met het uiteindelijke resultaat van de behandeling.
- Meestal verdwijnen deze bijwerkingen spontaan 2 à 3 weken na de behandeling.
Het kan zijn dat u enkele weken niet in staat bent om uw urine onder controle te houden. Dat is een weinig voorkomend probleem bij mannen die externe bestraling krijgen. Incontinentie gaat vaak samen met schaamte. Er bestaat echter zeer goed en onopvallend incontinentiemateriaal waardoor u een normaal en sportief leven kan leiden bij urine-incontinentie. U kunt hierover spreken met uw arts of apotheker.
Het kan pijnlijk zijn om te plassen en u zult misschien vaker moeten plassen. De pijn bij het plassen kan te wijten zijn aan een ontstoken prostaat of een infectie van de urinewegen. Bij ongeveer 92 mannen op de 100 komen deze problemen niet of slechts tijdelijk voor. Voor ongeveer 8 mannen op de 100 die uitwendige bestraling krijgen, kan er een permanent probleem zijn.
Het kan moeilijk zijn om nog spontaan te plassen. Het risico is groter bij patiënten met veel plasklachten of een grotere prostaat.
U kunt last hebben van frequente stoelgangneiging, pijn bij de ontlasting en bloedingen van de endeldarm. Bij meer dan 90 mannen op de 100 is dit slechts tijdelijk of komt het gewoon niet voor. Deze problemen komen blijvend voor bij ongeveer 8 mannen op de 100.
U kunt problemen ondervinden bij het krijgen en houden van erecties. Veel mannen zullen zich hierdoor aangetast voelen in hun zelfvertrouwen of hun mannelijkheid. De man kan echter ook seksueel genot hebben zonder een erectie of zaadlozing (droog orgasme).
Bij een prostaatbestraling hebben na 2 tot 3 jaar ongeveer 45 mannen op de 100 een min of meer uitgesproken blijvende impotentie.
Uw arts kan helpen om de impotentie te behandelen met:
- Geneesmiddelen die het krijgen van erecties bevorderen
- Injecties in de penis
- Chirurgisch implanteren van een penisprothese
Bij uitwendige bestraling kunt u zich zwak en moe voelen tijdens de weken dat u behandeld wordt.
Nazorg
Als u zich in de dagen of weken na het beëindigen van de bestraling niet goed voelt of ongerust bent over bepaalde zaken, kunt u na overleg met uw huisarts telefonisch een vervroegde consultatie aanvragen.