Oogzenuwontsteking

Neuritis optica
Ontsteking van de oogzenuw (neuritis optica), meestal maar aan 1 van de 2 ogen, waardoor u minder goed kunt zien.
Oogzenuw

Symptomen

De meest voorkomende symptomen van een een oogzenuwonsteking zijn:

  • Zicht aan het oog met de ontstoken oogzenuw gaat op enkele dagen tijd achteruit en wordt waziger (monoculaire subacute visusdaling).
  • Kleurzicht aan dat oog vermindert ook. De kleuren lijken minder helder dan normaal.
  • Er ontstaat pijn in het oog, die erger wordt bij oogbewegingen, dus bij rondkijken.
  • Sommige mensen zien ook witte of gekleurde flitsen, flikkeringen of sterretjes.

Oorzaken

De oogzenuw is een verzameling van zenuwvezels die vertrekt van het netvlies. Deze zenuwvezels sturen de beelden die we zien via een elektrisch signaal door naar onze hersenen. Als de oogzenuw ontstoken geraakt, dan gaat het zicht aan dat oog achteruit. 

Er zijn verschillende mogelijke oorzaken voor een oogzenuwontsteking.

Geïsoleerde neuritis optica

Alleen de oogzenuw is aangetast, zonder tekens van andere zenuwaantasting.

Para-infectieus

Neuritis optica kan ook een reactie zijn op een doorgemaakte virale infectie, zoals mazelen, bof, rode hond, windpokken, kinkhoest, griep, verkoudheid … Dit zien we vaker bij kinderen. 1-3 weken na een virale infectie ontstaat er een neuritis optica, vaak aan beide ogen. 

Infectieus 

Neuritis optica kan optreden bij een sinusitis, of geassocieerd zijn aan ziektes zoals de kattenkrabziekte, de ziekte van Lyme, cryptococcenmeningitis, syphilis, en varicella zoster (gordelroos).

Multiple sclerose (MS)

De meest voorkomende oorzaak van een oogzenuwonsteking is multiple sclerose (MS). MS is een demyeliniserende auto-immuunziekte: het eigen immuunsysteem tast het myelinelaagje rond zenuwen aan, waardoor de functie van de zenuwen vermindert. 

  • Er bestaat een duidelijk verband tussen MS en neuritis optica: 
    • Bij 25% van de mensen met MS is het eerste symptoom het doormaken van een neuritis optica. 
    • Het risico op het ontwikkelen van MS in de volgende 15 jaar na het doormaken van een neuritis optica is gemiddeld 50%.
  • MS geeft typische afwijkingen in de witte stof van de hersenen, die we kunnen detecteren op een MRI hersenen.

Lees meer over multiple sclerose (MS).

Voorkomen

  • Een oogzenuwonsteking komt meer voor bij vrouwen dan bij mannen. Vaak gaat het over jonge vrouwen tot vrouwen in middelbare leeftijd. Het kan ook voorkomen bij kinderen. 
  • Meestal is de oogzenuw van maar 1 van de 2 ogen aangetast.
  • Soms zijn de oogzenuwen van beide ogen aangetast, dit komt vaker voor bij kinderen dan bij volwassenen.

Behandeling

Meestal treedt er spontaan een volledig herstel op van het gezichtsvermogen.

De standaardbehandeling voor het versnellen van dit herstel is het toedienen van hoge dosis corticosteroïden, eerst 3 dagen via een infuus, daarna soms gevolgd dooreen afbouwschema met tabletten.

Het eindresultaat, het herstel van gezichtsscherpte, blijkt met óf zonder behandeling gelijk te zijn. 

Prognose

Bij het grootste deel van de mensen recupereert het zicht bijna volledig.

  • Enkele weken na het doormaken van de neuritis optica begint het zicht zich herstellen.
  • Tot ongeveer 6 maanden na de neuritis optica wordt er verbetering van het zicht verwacht.
  • Daarna stabiliseert het zicht.

Hoe groter de daling van het zicht is tijdens de oogzenuwontsteking, hoe slechter de prognose, dus hoe meer kans dat het zicht nadien blijvend vermindert.

Onderzoeken en diagnose

Bij (vermoeden van) deze aandoening voeren we een of meerdere onderzoeken uit.

Onderzoek om de grenzen van het gezichtsveld af te lijnen. Daarnaast wordt de lichtgevoeligheid binnen het gezichtsveld getest en wordt er nagegaan of er geen defecten (vlekken) aanwezig zijn.
Onderzoek dat de reactie van de hersenen meet op een visuele prikkel (iets wat u kunt zien). Zo krijgt uw arts informatie over de werking van het netvlies in het oog, de oogzenuw en de verbindingen hiervan met de hersenen.
In het magneetveld van een MR wekken korte radiogolven signalen op in het lichaam. Een computer verwerkt de signaalintensiteiten tot allerlei doorsneden van de lichaamsregio.
Laatste aanpassing: 25 juni 2021