Nieuw type bijnierchirurgie

9 augustus 2022

Sinds kort zijn artsen in UZ Leuven bedreven in een nieuwe operatietechniek om de bijnier weg te nemen. Speciaal daarbij is dat de toegang gebeurt langs de rugzijde, in plaats van de klassieke manier doorheen de buikholte. De techniek biedt als voordeel dat de patiënt achteraf minder pijn heeft en sneller herstelt. Ze werd jaren geleden ontwikkeld in het buitenland, maar wordt nu voor het eerst toegepast in Vlaanderen.

De bijnieren (op de afbeelding in het geel) liggen links en rechts boven de nieren, in de ruimte achter de buikholte. Bij zeldzame aandoeningen kan de behandeling bestaan uit chirurgische verwijdering van één of beide bijnieren. Sinds kort is daarvoor een alternatieve ingreep mogelijk in UZ Leuven, waarbij de patiënt minder pijn ervaart en vlotter herstelt. (Beeld: Shutterstock)

Bij zeldzame aandoeningen zoals tumoren van de bijnier kan de behandeling bestaan uit chirurgische verwijdering van één of beide bijnieren. De bijnieren liggen links en rechts boven de nieren, in de ruimte achter de buikholte (het retroperitoneum). Meestal gebeurt de verwijdering via een kijkoperatie met kleine openingen doorheen de buikwand (laparoscopie), waarbij de chirurg voorzichtig de andere organen in de buik moet passeren. Sommige patiënten komen niet in aanmerking voor een kijkoperatie, bv. omdat ze al eerder complexe buikoperaties ondergingen. In dat geval moet de ingreep via open toegang (grotere buikinsnede) gebeuren.

Een alternatieve techniek omzeilt dat probleem door de bijnieren rechtstreeks vanuit de rugzijde te benaderen. De patiënt ligt daarbij op de buik en de kijkoperatie gebeurt via kleine sneden ter hoogte van de rug, waardoor de chirurg rechtstreeks toegang heeft tot de ruimte waarin de bijnieren liggen. Sinds kort vormt die techniek een aanvulling op het bestaande chirurgisch aanbod in UZ Leuven. Al vier patiënten kregen de ingreep en ze stellen het allemaal goed.

Minder pijn en vlotter herstel

Dr. Thomas Douchy, oncologisch chirurg: “De alternatieve techniek is net zoals de klassieke kijkoperatie minimaal invasief, maar heeft als grote voordeel dat de patiënt achteraf minder pijn heeft en vlotter herstelt. In tegenstelling tot een ingreep via de buikholte, zijn er bijvoorbeeld ook geen beperkingen op heffen achteraf, wat betekent dat mensen met een fysiek beroep sneller terug aan het werk kunnen.”

De alternatieve techniek heeft als grote voordeel dat de patiënt achteraf minder pijn heeft en vlotter herstelt.
Dr. Thomas Douchy, oncologisch chirurg in UZ Leuven

In het geval dat beide bijnieren moeten worden weggenomen, heeft de techniek als bijkomend voordeel dat chirurgen aan beide zijden tegelijk kunnen opereren. Bovendien moet de patiënt tijdens de ingreep dan ook niet van de ene zijde op de andere gedraaid worden, terwijl dit bij de klassieke kijkoperatie wel het geval is.

Niet voor iedereen geschikt

Niet alle patiënten komen voor de nieuwe techniek in aanmerking. “Soms is het letsel in de bijnier zo groot dat een klassieke kijkoperatie of open operatie het meest aangewezen is. Het belangrijkste is dat we nu meer opties in ons chirurgisch arsenaal hebben en de ingreep beter kunnen afstemmen op elke individuele patiënt”, besluit dr. Douchy.

We hebben nu meer opties in ons chirurgisch arsenaal en kunnen de ingreep beter afstemmen op elke individuele patiënt.
Dr. Thomas Douchy, oncologisch chirurg in UZ Leuven

Meer informatie over bijnierchirurgie

De bijnier is een klein orgaan dat zich aan beide zijden van het lichaam bevindt, net boven elke nier. De bijnieren produceren verschillende hormonen, waaronder adrenaline en steroïden, die instaan voor cruciale functies van ons lichaam. Het verwijderen van de bijnier(en) of een deel ervan kan aangewezen zijn bij de behandeling van goed- of kwaadaardige tumoren of in geval van een overproductie in de bijnier.

UZ Leuven voert als grootste Belgische centrum voor bijnierchirurgie jaarlijks 30 à 35 operatieve verwijderingen van de bijnier uit. Het is mede door dat grote aantal dat artsen de kans krijgen om alternatieve technieken aan te leren, die voor bepaalde patiënten voordeliger zijn.

De recent toegevoegde techniek heet ‘Posterieure retroperitoneoscopische adrenalectomie’ (PRA) en vormt een aanvulling op twee andere types ingrepen voor verwijdering van de bijnier: laparoscopie (kijkoperatie via de buikholte) en open operatie (via grotere buikinsnede). Net zoals de andere ingrepen, wordt PRA terugbetaald door het ziekenfonds.

Laatste aanpassing: 16 maart 2023