Hoop voor sarcoom­patiënten

Behoud levenskwaliteit

Patiënten met een kwaad­aardige tumor uitgaande van spier- of vet­cellen (weke­delen­sarcoom) hebben maar een beperkte levens­verwachting, vaak zelfs minder dan één jaar. Uit groot­schalig inter­nationaal onderzoek onder leiding van prof. dr. Patrick Schöffski, dienst­hoofd algemene medische oncologie van UZ Leuven, blijkt dat patiënten die het genees­middel eribulin toe­gediend kregen, gemiddeld twee maanden langer in leven bleven dan de controle­groep die een behandeling met een oud product, decarbazine, kregen. Bij sommige sub­groepen was de levens­verwachting van de patiënten zelfs 15,5 maanden langer.

Professor Schöffski stelde begin juni de resultaten in Chicago voor tijdens het congres van ASCO (American Society of Clinical Oncology). Bij de studie waren 452 patiënten ouder dan 18 jaar betrokken. Allen hadden een gevorderd of uitgezaaid sarcoom en waren na eerdere chemo­therapie hervallen. Het is de eerste fase 3-klinische studie bij uitgezaaide weke­delen­sarcomen die een statistisch significant en klinisch relevant algemeen over­levings­voor­deel kon bereiken.

Professor Schöffski: “We stelden ook vast dat het middel goed werd verdragen en dat de betere prognose dus gepaard ging met behoud van de levens­kwaliteit. Opvallend was nog dat ook het controle­middel, decarbazine, actief was, zij het in mindere mate dan eribulin, en dat dus globaal gezien de over­leving van alle patiënten uit de studie verbeterd was.”

Onderzoek van lange adem

Het onderzoek van professor Schöffski is tien jaar geleden gestart na eerdere in-vitro-experimenten met eribulin. Toen zette hij in samen­werking met een inter­nationaal academisch team een beperkte studie op met 127 patiënten verspreid over 5 Europese landen, die in 2011 in Lancet Oncology werd gepubliceerd. Professor Schöffski: “Toen betrof het een studie bij uit­een­lopende types weke­delen­sarcomen. De hoop­volle resultaten waren een stimulans om contact te zoeken met het Japanse farmaceutische bedrijf Eisai met het oog op dit groot­schalige onderzoek. Daarmee wilden we de werkzaam­heid van eribulin nauw­keuriger in kaart brengen bij twee specifieke sarcomen, namelijk lipo­sarcomen (kanker van de vet­cellen) en leiomyo­sarcomen (kanker van de gladde spier­cellen).”

Professor Schöffski en zijn team werken ook nog aan de identificatie van de bio­merkers die kunnen voor­spellen of iemand positief reageert op een behandeling met eribulin.

Registratie van het genees­middel

Op basis van de resultaten van de grote fase 3-studie, die professor Schöffski in 2016 in het prestigieuze weten­schappelijke tijd­schrift The Lancet publiceerde, is erubilin sinds 28 januari 2016 door de Food and Drug Administration (VS) goed­gekeurd voor de behandeling van lipo­sarcomen. Sinds 29 februari is het product ook in Japan op de markt voor weke­delen­sarcomen.

Voor zijn voor­bereidend onderzoek ontving professor Schöffski op 7 november 2014 de Oswald Vander Veken Award van het FWO (Fonds Weten­schappelijk Onderzoek).

Zee­spons

Eribulin is de synthetische variant van een natuurlijk element dat we ook in de zee­spons Halicondria okadai aan­treffen. Het wordt nu al gebruikt bij uit­gezaaide borst­kankers als andere vormen van chemo­therapie geen resultaten hebben.

Behandeling beperkt

Sarcoom is een over­koepelende term voor kwaad­aardige tumoren van het bot en van de weke delen (onder meer vet- en spier­cellen, bloed­vaten, zenuw­weefsel, bloed­vaten en bind­weefsel). Sarcomen komen in alle leeftijds­categorieën voor en maken maar één procent van alle kankers uit. De levens­verwachting hangt sterk af van de locatie, het type van de tumor en het stadium van de ziekte. Bij gevorderde en uitgezaaide sarcomen en ook bij herval na chemo­therapie zijn de behandel­mogelijk­heden beperkt en is de levens­verwachting van de patiënten erg kort.