Een miljoen euro voor hersenonderzoek bij zeldzame ziekten

Hoe meer we weten over de manier waarop onze hersenen zich ontwikkelen, hoe beter we begrijpen wanneer en waarom het soms fout gaat, en hoe bepaalde zeldzame ziekten ontstaan.
De internationale jury van experts erkent met de toekenning van de Prijs Generet het belang van het fundamentele onderzoek van neurowetenschapper Pierre Vanderhaeghen (Laboratorium voor Stamcel- en Ontwikkelingsneurobiologie - VIB-KU Leuven Centrum voor Hersenonderzoek) in deze zoektocht.

“You can only fix what you understand”, zo verwoordt prof. Pierre Vanderhaeghen zijn drijfveer. “Onze grote drive, van mezelf en van het team van toponderzoekers rond me, is die nieuwsgierigheid naar wat er gebeurt in onze hoofden. Je kan dit nauwelijks onderzoeken met geïsoleerde cellen in het laboratorium, je moet het complexe samenspel van cellen in het hoofd ‘in vivo’ kunnen bestuderen in een levend organisme.” Hiervoor heeft prof. Vanderhaeghen met zijn team dankzij doorgedreven onderzoek in het voorbije decennium een oplossing gevonden. Ze laten menselijke stamcellen ontwikkelen tot zenuwcellen, en transplanteerden deze in de hersenen van muizen, waar ze functioneel integreren maar ook hun eigenheden behouden.

Veel zeldzame ziekten worden veroorzaakt door genetische mutaties die leiden tot fouten in de hersenontwikkeling, wat zich uit in (ernstige) verstandelijke beperkingen, epilepsie, autismesymptomen en dergelijke. “Met ons dierenmodel stellen we het onderzoek hiernaar nieuwe mogelijkheden ter beschikking”, legt prof. Vanderhaeghen uit. “We gaan in de komende twee tot vier jaar zeker heel wat ontdekken over wat er gebeurt in de zich ontwikkelende hersencellen. Die eerste stap is essentieel om later het verschil te maken voor mensen met een zeldzame ziekten.”

Prof. dr. Vanderhaeghen is de derde laureaat van de Prijs toegekend door het Fonds Generet, dat de ambitie heeft in ons land een sterke, internationaal erkende onderzoekshub rond zeldzame ziekten te creëren. De eerste Prijs Generet werd eind 2018 uitgereikt aan prof. Mikka Vikkula (Institut de Duve – UCLouvain) voor zijn onderzoek naar de genetische oorzaak van vasculaire anomalieën. Begin 2020 kreeg de tweede laureaat, neuroloog dr. Steven Laureys (Coma Science Group - Universiteit en UZ van Luik), de Prijs voor zijn onderzoek rond vormen van gewijzigde bewustzijnstoestand.