Ouderen hebben een hoger risico op ongunstige postoperatieve uitkomsten
Door de veroudering van de bevolking is er een toenemende vraag naar chirurgische ingrepen bij ouderen. Het aantal patiënten van 75 jaar en ouder op chirurgische diensten in UZ Leuven steeg tussen 2010 en 2018 met 14% (van 4020 naar 4581 per jaar). Door een combinatie van risicofactoren zoals co-morbiditeit, polyfarmacie, functionele of cognitieve beperkingen en verminderde fysiologische reserves hebben ouderen een hoger risico op ongunstige postoperatieve uitkomsten.
Ze ontwikkelen vaker postoperatieve complicaties, herstellen moeilijker en hebben een verhoogd risico op ‘geriatrische syndromen’, zoals functionele achteruitgang, valincidenten, decubitus, delier, incontinentie en urineretentie. Bijgevolg hebben ze een hoger risico op een verlengde opnameduur, overlijden, ongeplande heropnames en tijdelijke of permanente opname in een verzorgingsinstelling.
Zorg optimaliseren en complicaties voorkomen met G-COMAN
De doelstelling van het geriatrisch-chirurgisch co-management model, G-COMAN, is het optimaliseren van geriatrisch-chirurgische zorg en het voorkomen van postoperatieve complicaties bij oudere chirurgische patiënten.
De gefaseerde implementatie en evaluatie van G-COMAN gebeurt in een periode van drie jaar op traumatologie, abdominale heelkunde en vaatheelkunde, en wordt uitgevoerd door het Geriatrisch Supportteam en G-COMAN referentieverpleegkundigen en het multidisciplinair team op de chirurgische afdelingen.
Het project wordt aangestuurd door de dienst geriatrie, een verpleegkundige project- en een verpleegkundige implementatiecoördinator. Door systematisch proactieve zorg te organiseren met samenwerking en gedeelde besluitvorming tussen geriatrie en chirurgie zullen niet alleen zorguitkomsten verbeteren, maar zal ook kruisbestuiving van expertise ontstaan tussen geriatrische en chirurgische diensten.
Resultaten bij hartziekten
G-COMAN is een verderzetting van het co-management zorgmodel dat de voorbije jaren context-specifiek ontwikkeld en geëvalueerd werd op de dienst cardiologie (G-COACH) (Deschodt et al., 2018; van Grootven et al., 2018).
Ouderen met hartziekten waarbij het co-management model werd toegepast vertoonden 18% minder functionele achteruitgang in het ziekenhuis, 13% minder delier en 10% minder in-hospitaal infecties ten opzichte van ouderen in het klassieke consultatieve model.
Bijkomend werd de opnameduur met 1 dag ingekort en werden verschillende zorgprocessen verbeterd: meer interdisciplinaire zorg, minder gebruik van katheters en minder fixatie.
Bovendien bleek het programma kostenneutraal, waren er 5% minder heropnames na 30 dagen, werd de tijd tot een eerste heropname met 26 dagen verlengd en was er frequentere doorverwijzing naar de bestaande ambulante geriatrische programma’s. G-COMAN betracht vergelijkbare resultaten te bekomen en focust sterk op een duurzame inbedding van geriatrische zorgaspecten en -cultuur in het chirurgisch team.
Referenties
Deschodt, M., van Grootven, B., Jeuris, A., Devriendt, E., de Casterlé, B. D., Dubois, C., Fagard, K., Herregods, M. C., Hornikx, M., Meuris, B., Rex, S., Tournoy, J., Milisen, K., & Flamaing, J. (2018). Geriatric CO-mAnagement for Cardiology patients in the Hospital (G-COACH): Study protocol of a prospective before-after effectiveness-implementation study. BMJ Open, 8(10). https://doi.org/10.1136/bmjopen-2018-023593
van Grootven, B., McNicoll, L., Mendelson, D. A., Friedman, S. M., Fagard, K., Milisen, K., Flamaing, J., & Deschodt, M. (2018). Quality indicators for in-hospital geriatric co-management programmes: A systematic literature review and international Delphi study. BMJ Open, 8(3). https://doi.org/10.1136/bmjopen-2017-020617