Niets zo ontspannend in tijden van stress als een duister boek. Lekker huiveren onder een warm deken met een kop thee, of juist in de stralende zon, als ultiem contrast. Ik las net weer zo’n duistere roman: De troost van vreemden van Ian McEwan. Zo ijzingwekkend het verhaal, zo warm en zacht is de titel.
De titel doet me denken aan de woorden van een oudere patiënte. “Weet je waarom ik het zo fijn vind als jij langskomt? Omdat je een vreemde bent. En het voordeel van onbekenden is dat ze mij niet kennen. Ik kan mijn verhaal vertellen precies zoals ik het wil. Bij jou ben ik niet vanaf het begin de vrouw die kort geleden plots haar echtgenoot verloor en daar vast heel verdrietig over is.”
“Als ik dat wil, kan ik jou eerst over mijn jeugd vertellen, omdat het verlies van mijn man belangrijke herinneringen heeft wakker gemaakt. Of over mijn toekomstverwachtingen, die er nu helemaal anders uitzien. Dingen die ik al duizend keer aan iedereen verteld heb en die niemand nog wil horen, kan ik aan jou voor de eerste keer vertellen. Door mijn verhaal op mijn manier te vertellen, neem ik de regie weer in handen. God, wat doet dat deugd!”
Praten met een onbekende kan veel deugd doen
Je verhaal vertellen aan een vreemde: als ziekenhuispastor weten we wat dat kan betekenen voor iemand. Een jonge man is met vrienden op weekend. Door een ongeluk komt hij in het ziekenhuis van UZ Leuven terecht, ver van zijn woonplaats. Hij krijgt weinig bezoek, maar ik ga vanaf het begin van zijn opname bij hem langs. Hij is een vriendelijke, dankbare patiënt, vol humor, die zijn uiterste best doet om mee te werken met de behandeling. Maar hij straalt een onbestemde droefheid uit. Na enkele weken vraagt hij voorzichtig of hij zijn hele verhaal mag vertellen. Een paar jaar geleden heeft hij een ernstig misdrijf gepleegd en daarvoor een gevangenisstraf gekregen.
“Ik heb mijn tijd uitgezeten, maar mijn straf is levenslang. Wat er gebeurd is, sleep ik als een zware rotsblok met me mee. Bovendien hangt het altijd als een donkere wolk voor me. Als ik nieuwe mensen leer kennen, duurt het niet lang of ze weten wat ik gedaan heb. Ik zie het onmiddellijk in hun ogen. En dan moet ik me alsmaar bewijzen, moet ik vechten voor een kans, voor een beetje genegenheid. Nu ben ik vijf weken hier, en niemand van jullie kent mijn verhaal. Dat is nooit eerder gebeurd. Daarom wil ik het nu zelf vertellen, uit vrije keuze. Die kans heb ik nog nooit gekregen.”
Bij zijn ontslag zegt hij: “De rotsblok is er nog, ik neem hem weer mee naar huis. Maar ik heb hem bewerkt en er wat stukken uitgekapt. Nu heeft hij een vorm die bij me past en is hij een stuk lichter.” Ook de oudere dame gaat naar huis: “Binnenkort word ik weer opgenomen, maar op een andere afdeling. Wil je me daar ook komen bezoeken?” Dat is nog een voordeel van onbekenden: je kan ze leren kennen. Maar enkel zo ver als je zelf wil. Ik neem afscheid en ga ontspannen de kamer van een volgende onbekende patiënt binnen.
Anne Gessler is een van de pastors van UZ Leuven.
Wil je een pastor spreken? Neem dan contact op met de verpleegeenheid of met het secretariaat: tel. 016 34 86 20.
Anne zelf kun je mailen via anne.gessler@uzleuven.be.
