IgA nefropathie

Symptomen

De meeste patiënten die lijden aan IgA nefropathie ervaren hiervan geen klachten en de ziekte wordt vaak opgemerkt tijdens routine onderzoek van de urine en/of het bloed.

Als er toch klachten zijn, zijn de meest voorkomende symptomen:

• Verhoogde bloeddrukken
• Bloed in de urine (= hematurie). Meestal wordt het bloed enkel onder de microscoop gezien. Ook kan het zijn dat de urine er rood of donkerbruin uitziet (zoals cola).
• Bloed zichtbaar in de urine op het moment van een bovenste luchtweginfectie
• Eiwitten in de urine (= proteïnurie). Als er veel eiwitten in de urine aanwezig zijn schuimt de urine.
• Zwelling van de ogen, benen of voeten (= oedeem)

Risicofactoren en erfelijkheid

• 20-35 jaar, maar kan op alle leeftijden voorkomen
• 2-3 maal meer voorkomend bij mannen
• Erfelijke vormen van IgA nefropathie: zeer zeldzaam

Over IgA nefropathie

• Onze nieren staan in voor de ‘zuivering’ van ons bloed. Ze bevatten elk ongeveer een miljoen kleine filtertjes (= glomeruli) die afvalstoffen uit ons bloed halen. Deze afvalstoffen plassen we dan later uit.
• IgA nefropathie is de meest voorkomende immunologische nierziekte (=glomerulonefritis) in de Westerse wereld en kan in een deel van de patiënten leiden tot dialyse-afhankelijkheid op korte of lange termijn.
• IgA of immunoglobuline A is het eiwit dat door ons immuunsysteem wordt geproduceerd om tegen infecties in het lichaam te vechten. Deze IgA eiwitten worden voornamelijk tijdens een bovenste luchtweg- of maag-darmontsteking gevormd.
• Bij patiënten die lijden aan IgA nefropathie is dit eiwit anders gevormd waardoor dit eiwit in de nierfilters neerslaat en aanleiding geeft tot ontsteking. Door deze ontsteking ontstaat er verdere beschadiging van de filters. Doordat de nierfilters beschadigd worden zullen er  rode bloedcellen en eiwitten in de urine terechtkomen en zal de nierfunctie op termijn verminderen. U kunt hierdoor ook hoge bloeddruk (= hypertensie) ontwikkelen.

Behandelingen

Wanneer er geen eiwitten in de urine zijn, de bloeddruk en nierfunctie normaal zijn is geen behandeling nodig.

Bij aanwezigheid van eiwitten in de urine en/of een hoge bloeddruk worden bloeddrukmedicatie (bij voorkeur ACE inhibitoren of angiotensinereceptor blockers) voorgeschreven en wordt de patiënt gevraagd zijn zoutinname te beperken. Daarnaast worden er ook sglt2-inhibitoren gebruikt omdat deze medicatie bewezen heeft een bijkomend beschermend effect te hebben op nierfunctieachteruitgang bij patiënten met IgA nefropathie.  

Wanneer er veel eiwitten in de urine zijn of nierfunctie gedaald is, is bijkomende therapie onder de vorm van immunosuppressiva, zoals bv corticosteroïden nodig. Deze kunnen ervoor zorgen dat het lichaam minder IgA produceert en dat de ontstekingsreactie in de nier vermindert. Therapie met corticoïden kan wel nevenwerkingen hebben.

Er zijn ook verschillende nieuwe medicamenten in ontwikkeling voor de behandeling van IgA nefropathie via klinische studies.

Wanneer de ziekte niet beantwoordt aan bovenstaande medicatie kan bij sommige patiënten de nierfunctie verder achteruitgaan en kan op termijn dialyse of een niertransplantatie noodzakelijk zijn.