Zona

Gordelroos, Herpes zoster
Zona of gordelroos is een bandvormige huiduitslag die vaak verschijnt aan één kant van het lichaam. Hij komt het meest voor op de romp, de armen en het aangezicht. Gordelroos of zona wordt veroorzaakt door een (her)activatie van het waterpokkenvirus.

Afspraken

Dermatologie

Symptomen

Het voornaamste symptoom van zona of gordelroos is bandvormige huiduitslag die:

  • Bestaat uit rode papeltjes die snel overgaan in gegroepeerde blaasjes gevuld met helder vocht, maar die later soms troebel (etterig) worden.
  • Verschijnt aan één kant van het lichaam.
  • Meestal voorkomt op romp, armen en aangezicht.

Voordat er iets te zien is, treden vaak al volgende symptomen op in het gebied waar de gordelroos zal uitbreken:

  • Pijn 
  • Jeuk
  • Branderig gevoel

Oorzaak

Gordelroos wordt veroorzaakt door een (her)activatie van het waterpokkenvirus (varicella herpes zoster virus). Patënten die gordelroos kregen, hebben vroeger waterpokken (varicella) doorgemaakt. Waterpokken zijn een typische kinderziekte, waarbij na de infectie een deel van de virussen achterblijft in het lichaam. Die nestelen zich vooral in zenuwcellen van het ruggenmerg die in verbinding staan met de huid. Het virus verblijft daar levenslang, meestal zonder een probleem te veroorzaken.

In bepaalde situaties, vooral als de weerstand achteruit gaat, bijvoorbeeld bij het ouder worden of bij gebruik van medicatie die het afweersysteem verzwakt, kan het virus ‘wakker worden’ en zich via een zenuw verspreiden naar de huid en zo gordelroos veroorzaken. Op de huid ontstaat dan een uitslag op het gebied dat door die zenuw loopt.

Behandeling

Bij gezonde jonge mensen met niet te uitgebreide gordelroos is een antivirale behandeling niet nodig. Een antivirale behandeling is wel aangewezen bij uitgebreide pijnlijke zona of bij zona in het gelaat, bij ouderen en bij verstoorde afweer

Zona of gordelroos moet dan zo snel mogelijk behandeld worden met antivirale medicatie.

De blaasjes drogen eerst uit en vormen korstjes die later vanzelf van de huid afvallen. De pijn en ongemakken worden minder bij het geleidelijk verdwijnen van de blaasjes.

Omgaan met zona of gordelroos

  • U mag gewoon douchen of (kortdurig) in bad gaan.
  • Pijnmedicatie mag u nemen zoals voorgeschreven.
  • Open blaasjes kunt u het best ontsmetten. Het virus zit in het blaasjesvocht en kan waterpokken veroorzaken bij mensen die de ziekte nog niet gehad hebben.
  • Een goede handhygiëne is noodzakelijk.
Laatste aanpassing: 13 September 2023