Oorzaak
Bij patiënten die lijden aan reflex syncope, is er sprake van een dysbalans in de werking van het autonoom zenuwstelsel, bestaande uit het para- en orthosympathisch zenuwstelsel. Het parasympatisch zenuwstelsel is overactief, waardoor de bloeddruk, de hartfrequentie of beide parameters afnemen. Dat is afhankelijk van het type reflex syncope. Daardoor ontstaat er een cerebrale hypoperfusie, met syncope (flauwvallen) tot gevolg.
Types
- Vasodepressor type: daling bloeddruk
- Cardio-inhibitoire type: daling hartfrequentie (met eventueel asystolie)
- Gemende type: daling bloeddruk en hartfrequentie (met eventueel asystolie)
Behandeling
Reflex syncopes zijn goedaardig, maar hebben een enorme impact op het persoonlijk, sociaal en professioneel leven van patiënten. Daarom is een aangepaste behandeling belangrijk.
De Europese richtlijn voor syncope raadt de volgende behandelingen aan:
- Educatie en aanpassing van levensstijl
- Isometrische spiercontracties
- Tilttraining
Aanpassing levensstijl
Patiënten die last hebben van reflex syncopes passen het best hun levensstijl aan:
- Drink minstens 2 tot 2,5 liter water per dag.
- Verhoog uw zoutinname tot 2 g/dag (in overleg met uw arts).
- Beweeg voldoende. De bewegingsdriehoek is daarbij een goede leidraad.
Isometrische spiercontracties
Als u duidelijke presyncopes hebt, kunnen physical counterpressure manoeuvres uitgevoerd worden. Die manoeuvres kunnen worden toegepast wanneer er klachten optreden en er geen mogelijkheid is om te gaan neerliggen.
Het doel van de manoeuvres is om spierspanning te creëren. Daardoor verhoogt de veneuze return (de hoeveelheid bloed die terug naar het hart loopt) en verkleint de kans op een syncope.
Isometrische voorarmgreep
Kruisen benen en aanspannen bil-en heupspieren
Tilttraining
Tilttraining wordt minder sterk aanbevolen, omdat de resultaten in de literatuur tegenstrijdig zijn. In UZ Leuven bracht tilttraining al positieve langetermijnresultaten op en daarom wordt tilttraining dan ook nog steeds toegepast in de behandeling van reflex syncopes. Tijdens een tilttraining leidt de orthostatische stress tot aanpassingen in het autonoom zenuwstelsel, waardoor het aantal syncopes vermindert.
Een voordeel is dat tilttraining een een-op-eenbehandeling is, waarin ruimte is voor
- het stellen van vragen.
- het geruststellen van patiënten.
- het motiveren van patiënten om de therapie vol te houden en thuis verder te zetten.
Thuisoefeningen
De patiënt moet de tilttraining thuis verderzetten om het gewenste trainingseffect te bekomen. Tijdens de tweede trainingssessie worden de oefeningen overlopen.
- Voer de oefeningen drie keer per week uit.
- Indien er klachten optreden, kunt u de training het best beëindigen.
- Meubilair waarop u kunt vallen, neemt u weg voor de oefening.
- In het begin raden we u aan om de training onder begeleiding uit te voeren.
Tilttraining bij perifere kinesitherapeut
Is het voor u niet haalbaar om de training in UZ Leuven te volgen?
Dan zal de kinesitherapeut contact opnemen met een perifere therapeut die u verkiest en die over het nodige materiaal beschikt (bloeddrukmeter en hartslagmonitor). U voert dan drie keer per week de thuisoefeningen uit onder begeleiding.
Vragen?
Hebt u nog bijkomende vragen in verband met tilttraining?
Dan kan u terecht bij:
- prof. dr. Haemers (tel. 016 34 72 22)
- de kinesitherapeuten (tel. 016 34 44 67)