Coronavirus: info voor getransplanteerde patiënten en patiënten die op de wachtlijst staan voor een transplantatie

Disclaimer – UZ Leuven wil u als transplantatiepatiënt of patiënt op de wachtlijst voor een transplantatie zo goed mogelijk informeren over COVID-19.

UZ Leuven biedt op deze pagina informatie aan die met veel zorg werd samengesteld. Toch kan UZ Leuven niet continu de juistheid of de volledigheid van deze informatie garanderen. Wordt UZ Leuven verwittigd van foute gegevens op de webpagina, dan zal UZ Leuven die informatie zo spoedig mogelijk verbeteren, verwijderen of aanvullen.

De medische informatie op deze website is algemeen en kan geen diagnose door een arts vervangen. Bij vragen raadpleegt u best uw behandelende transplantatiearts of verpleegkundige.

UZ Leuven kan geen garantie bieden over de veiligheid, noch over de continue beschikbaarheid van deze pagina. UZ Leuven kan in geen geval aansprakelijk worden gesteld voor rechtstreekse of onrechtstreekse schade die het gevolg is van het gebruik van deze pagina of websites waarnaar wordt verwezen, noch van de inhoud van deze website(s).

Informatie met betrekking tot transplantatie en COVID-19

Deze informatie is van toepassing voor patiënten die een transplantatie hebben ondergaan en hiervoor medicatie tegen afstoting innemen (of nog geen volledig functioneel afweersysteem hebben) en kan eveneens van nut zijn voor patiënten op de wachtlijst voor een transplantatie.

Weet wel dat de kennis en inzichten rond het virus steeds evolueren. Hiermee samenhangend zullen sommige  aanbevelingen hierrond doorheen de tijd nog kunnen veranderen. Daarom zullen we, zo nodig, de info updaten en aanpassen aan de nieuwe inzichten die over COVID-19 verschijnen.

Indien u nog bijkomende vragen heeft, twijfel dan niet om uw contactpersonen binnen uw transplantatieteam hierover te contacteren.

Weet wel dat de kennis en inzicht rond het virus steeds evolueren. Hiermee samenhangend zullen zeer waarschijnlijk ook de aanbevelingen hierrond doorheen de tijd kunnen veranderen. Daarom zullen we, zo nodig, de info regelmatig updaten en aanpassen aan de nieuwe inzichten die over COVID-19 verschijnen.

Indien u nog bijkomende vragen heeft, twijfel dan niet om uw contactpersonen binnen uw transplantatieteam hierover te contacteren.

Algemene maatregelen

  • Wanneer u zich onder mensen begeeft, wordt het dragen van een mondmasker  (idealiter FFP2) aanbevolen. Ook wanneer u naar het ziekenhuis komt of wanneer u gehospitaliseerd bent, wordt het dragen van een mondmasker aangeraden. FFP2-maskers zijn zonder voorschrift in de apotheek/handel te verkrijgen en bieden voor de drager een nog betere bescherming in vergelijking met chirurgische en stoffen maskers.
  • Bescherm u maximaal, hanteer en respecteer alle beschikbare hygiënische maatregelen.
  • Vermijd zeker contact met mensen die actief COVID-19 doormaken, maar ook mensen met gekend hoog risico-contact. Ook als deze zich binnen uw eigen gezin situeren.

Wat als u ondanks de maatregelen toch COVID-19 doormaakt?

  • Kort na de COVID-19 diagnose door een positieve PCR-test kunnen transplantatiepatiënten soms in aanmerking komen voor de toediening van bepaalde medicatie om de kans op de ontwikkeling van ernstige ziekte als gevolg van de SARS-CoV-2 besmetting te verminderen.
    Neem, nadat u positief bent getest door een PCR-test, onmiddellijk contact op met de transplantatieafdeling om na te gaan of u voor deze behandeling in aanmerking komt.
  • Studies tonen aan dat patiënten met een verminderd immuunsysteem/getransplanteerde patiënten een ‘langere virale excretie’ vertonen dan mensen met een normale immuniteit, met als gevolg een verspreiding van het SARS-CoV-2 virus voor een langere periode. Laat je dus terug testen eens je symptomen-vrij bent om te bevestigen dat je geen risico meer voor andere mensen vormt. Indien u binnen 3 weken na uw positieve test voor een controle naar het ziekenhuis moet komen, dient u eerst met uw transplantatiearts te overleggen of de afspraak kan verzet worden of dat u ondertussen best eerst een nieuwe PCR-test laat afnemen.
  • Een opname in het ziekenhuis kan nodig zijn in geval van blijvende klachten zoals koorts, algemeen onwelzijn of toename van kortademigheid. Desgevallend neemt u best telefonisch contact op met de transplantatieafdeling. De arts van de transplantatieafdeling (overdag) of de transplantatiearts van wacht (nacht en weekend) zal beslissen of u naar de spoedgevallendienst moet komen om de nood aan een opname te beoordelen.

Vaccinatie

Patiënten die een transplantatie ondergingen zijn o.w.v. hun verminderde immuniteit minder bestand tegen een infectie met het virus. Vaccinatie kan de graad van bescherming verhogen en vooral het risico van het ontwikkelen van een ernstige vorm van COVID-19 verlagen.

We doen bij deze nogmaals een oproep tot vaccinatie aan alle getransplanteerden die tot nu toe een COVID-19 vaccinatie hebben geweigerd of hier nog steeds over twijfelen!

Heeft u nog steeds twijfels? Neem contact op en bespreek dit met uw transplantatiearts of uw behandelend arts.

Medicatie tegen afstoting / immunosuppressiva

Blijf uw immunosuppressiva (medicatie tegen afstoting) te allen tijde verder innemen zoals voorgeschreven, er is géén noodzaak om deze medicatie te stoppen. Stop de inname van immunosuppressieve middelen dus NIET op eigen initiatief. De medicatie mag alleen aangepast/gestopt worden in overleg met uw transplantatiearts

Neen. We worden nog regelmatig geconfronteerd met patiënten die zich ondanks gedeeltelijke of volledige vaccinatie, of eerder doorgemaakte COVID-19 aanmelden met bevestigde COVID-19-symptomen en ook positief testen.

Ondanks gedeeltelijke of volledige vaccinatie met een COVID-19-vaccin of eerder doorgemaakte COVID-19 blijven we nadrukkelijk aanraden om alle maatregelen om besmetting te voorkomen strikt te blijven opvolgen ten behoeve van uzelf en de mensen in uw omgeving. Ook na vaccinatie blijven de preventieve maatregelen voor COVID-19 dus van kracht en worden deze vanuit uw transplantatiecentrum ook strikt aangeraden.

De combinatie van een vaccinatie met een COVID-19-vaccin samen met de nodige hygiënische maatregelen biedt nog steeds een betere bescherming dan vaccinatie of beschermingsmaatregelen apart.

Studies hebben aangetoond dat transplantpatiënten onder immunosuppressieve medicatie (medicatie om afstoting tegen te gaan) na vaccinatie een lagere weerstand opbouwen tegen COVID-19 (door lagere spiegel aan antistoffen), waardoor ze minder beschermd zijn in vergelijking met een andere persoon.

Daarnaast zijn deze maatregelen ook doeltreffend tegen andere virussen zoals bv. het griepvirus.

Beschermingsmaatregelen zijn dus extra belangrijk en aangewezen in de winterperiode wanneer virale en andere infecties meer circuleren.

De symptomen van COVID-19 variëren van milde tot ernstige luchtwegaandoeningen met koorts, hoesten en ademhalingsmoeilijkheden.

Lees meer over de symptomen van COVID-19.

Bepaalde bevolkingsgroepen worden beschouwd als “risicogroepen” en zijn meer kwetsbaar voor het ontwikkelen van ernstige symptomen.

Lees meer over risicofactoren en risicogroepen.

Getransplanteerden worden gerekend tot de risicogroep voor ernstige ziekte.

Personen met ernstige stoornissen van de immuniteit kunnen het virus verlengd dragen. Of u als getransplanteerde hiertoe behoort kan u met uw transplantatiearts bespreken.

Vaccinatie voor ‘risicopatiënten’ inclusief patiënten die een transplantatie ondergingen en de patiënten die op de wachtlijst staan is vrijwillig, maar wordt stellig aangeraden. Dit ongeacht of u al een COVID-infectie hebt doorgemaakt of niet. De vaccinatie is gratis.

N.b. Voor patiënten die een stamceltransplantatie ondergingen wordt er aangeraden om de vaccinatie uit te stellen tot 3-6 maanden na de stamceltransplantatie om de kansen te verhogen tot het afweersysteem terug voldoende functioneel is.

Voor iedereen gelden hierbij dezelfde preventiemaatregelen die de overheid opmaakte. Ook iemand die getransplanteerd is dient deze adviezen strikt na te leven.

Zorg voor de goede hygiënemaatregelen:

  • Was uw handen regelmatig en grondig, reken 40 tot 60 seconden met water en zeep of 20 seconden met handalcohol.
  • Nies en hoest in een papieren zakdoekje. Gebruik elke keer een nieuw papieren zakdoekje en gooi het weg in een afsluitbare vuilnisbak.
  • Als u geen papieren zakdoek heeft, hoest of nies in uw elleboogholte. Nooit in uw handen.
  • Schud bij voorkeur geen handen, geef geen kussen.
  • Geef geen knuffels aan iemand met wie u niet samenwoont.
  • Begroet elkaar op afstand door te zwaaien, knipoog …
  • Houd steeds (minstens) 1,5 meter afstand (= 2 armlengtes) als u in contact komt met mensen met wie u niet onder hetzelfde dak woont.
  • Draag een mondmasker op het openbaar vervoer en op drukke openbare plaatsen, winkels. In het ziekenhuis is het dragen van een mondmasker nog steeds verplicht.
  • Let erop dat u uw gezicht zo weinig mogelijk aanraakt met uw handen.
  • Vermijd contact met mensen die zichtbaar ziek zijn en houd voldoende afstand.
  • Vermijd ook zieke huisgenoten.
  • Blijf thuis als u zelf ziek bent en ga zeker niet werken.
  • Eet gezond.
  • Blijf lichamelijk actief door geregeld te gaan wandelen of fietsen.
  • Tracht positief te denken. Praat erover als u het moeilijk heeft en zo nodig zoek gepaste hulp hiervoor.
  • Als u van uw behandelende arts specifieke richtlijnen kreeg (bv. voeding, verzorging,…), blijf die dan ook zeker opvolgen.

Bekijk filmpje: hoe besmetting voorkomen.

Bij vragen, neem zeker contact op met uw behandelende arts.

Vertoont u symptomen van hoest, keelpijn, koorts of bent u mogelijks besmet met het coronavirus? Neem dan telefonisch contact op met uw huisarts en volg de instructies die u ontvangt.

Indien u de diagnose van COVID-19 krijgt neem dan meteen contact op met uw transplantatiearts of transplantatieteam en bespreek wat er met uw therapie moet gebeuren. U vindt de contactgegevens op www.uzleuven.be/corona-transplantaties.

In de thuissituatie dient u uw inname van medicatie ongewijzigd verder te zetten tenzij uw transplantatiearts u anders voorschrijft. Bij opname in het ziekenhuis wordt dit bepaald door de behandelend arts in nauwgezet overleg met de transplantatiearts.

  • Gezonde eet- en leefgewoonten zullen u niet extra beschermen tegen een besmetting, maar kunnen de gevolgen ervan wel beperken.
  • Door gezond te eten, genoeg te slapen en regelmatig te bewegen (met aandacht voor de algemeen geldende preventie- en hygiënemaatregelen i.v.m. corona) zorgt u voor een zo hoog mogelijke weerstand en algemene toestand.
  • Door gezond en gevarieerd te eten, ontvangt u voldoende mineralen en vitaminen. Neem nooit op eigen initiatief supplementen in, dit dient altijd in overleg te gebeuren met uw transplantatiearts.
  • Wijzig of stop nooit op eigen initiatief de door de arts voorgeschreven medicatie.

Bij vragen contacteer zeker uw behandelende arts.

COVID-19 werd reeds vastgesteld bij patiënten die op de wachtlijst staan. Patiënten met een gevorderde ziekte lopen een hoger risico. In het bijzonder patiënten op leeftijd, met overgewicht, hoge bloeddruk, suikerziekte, luchtwegaandoeningen, kanker, enz. (bekijk risicogroepen COVID-19). Ook mannen lijken een hoger risico te lopen om ernstige ziekteverschijnselen te vertonen. Net als voor iedereen zijn de maatregelen om contact te vermijden essentieel (handen wassen, fysieke afstand houden, een mondmasker dragen, enz.). Indien u COVID-19 zou ontwikkelen, wordt u tijdelijk inactief gezet op de wachtlijst tot u genezen bent en geen drager meer bent van het virus.

Bij elke transplantatie bestaat er een risico van overdracht van infecties van de donor naar de ontvanger. Om dit risico te verkleinen, worden de donor en de donororganen zeer intensief getest, hoewel nul risico nooit kan gegarandeerd worden.

Om de kans van overdracht tot een uiterst minimum te beperken, worden alle donoren uitgebreid en zorgvuldig op COVID-19 getest.

Laat u testen, bij voorkeur met een PCR-test (bv. via de huisarts) omdat de zelftesten die u in de apotheek aankoopt niet altijd een even betrouwbaar resultaat leveren.

Contacteer direct telefonisch uw behandelende arts (huisarts of transplantatiearts), die verder zal bepalen wat er in uw situatie dient te gebeuren.

Mocht u de laatste weken COVID-19 klachten doorgemaakt hebben, laat dit dan ook zo snel mogelijk weten aan uw transplantatiearts. Het is belangrijk dat we in UZ Leuven over deze gegevens kunnen beschikken om een beter beeld te krijgen over de mogelijke COVID-19 problemen bij getransplanteerde patiënten of bij patiënten op de wachtlijst voor transplantatie.

Indien u op de wachtlijst staat zou het te gevaarlijk zijn om u te transplanteren terwijl u een COVID-19 infectie heeft, zelfs met milde of zonder symptomen. Wanneer u opgeroepen wordt voor een transplantatie wordt er standaard een COVID-19 test uitgevoerd om zeker te zijn dat u het virus niet draagt. Mocht u COVID-19 hebben, wordt de transplantatie geannuleerd en zal u op de wachtlijst tijdelijk inactief komen te staan tot u weer genezen bent.

Zeker! Mensen met gezondheidsklachten die niets te maken hebben met COVID-19, kunnen steeds bij de huisarts of transplantatiearts terecht.

Stel bij problemen nooit een contact uit. Als u te lang blijft rondlopen met klachten bestaat het risico dat de klachten en problemen toenemen.

Maakt u zich zorgen over een klacht/symptomen, neem telefonisch contact op met uw arts.

De consultaties en onderzoeken in UZ Leuven verlopen terug normaal. 

Let wel: Er gelden naast verplicht een masker dragen nog richtlijnen voor iedereen die naar het ziekenhuis komt.

Bij medische problemen kunt u steeds contact opnemen met uw transplantatiearts. Uw arts (en tijdens de nacht of weekend, de arts met wachtdienst), kan dan beslissen of er een mogelijke opnamereden bestaat en u naar de spoedgevallendienst dient te komen of een eerste evaluatie (en eventuele COVID-19 test) via de huisarts moet verlopen.

Alle up-to-date info over de organisatie van consultaties en opnames kunt u terugvinden via de link: https://www.uzleuven.be/nl/corona

U kan erop rekenen dat elk ziekenhuis al het mogelijke doet om een besmetting te vermijden. Dus ook als iemand naar het ziekenhuis komt voor operatie, behandeling, consultatie, ….

Net zoals bij de huisarts worden patiënten met mogelijke besmetting door het coronavirus en de andere patiënten van elkaar gescheiden en apart onderzocht, behandeld.

Hoewel er alles aan wordt gedaan om blootstelling aan het virus te beperken, werd besmetting door COVID-19 al vastgesteld en kunnen wij niet volledig uitsluiten dat u geen COVID-19 besmetting kan oplopen tijdens uw ziekenhuisopname.

De medicatie om afstoting te voorkomen, vermindert uw afweersysteem en kan u vatbaarder maken voor het ontwikkelen van infecties in het algemeen, voornamelijk tijdens de eerste weken of maanden na de transplantatie. Dit is ook niet anders met COVID-19.

Patiënten die ouder zijn en te kampen hebben met overgewicht, hypertensie, diabetes, kanker of luchtwegaandoeningen enz. lopen een hoger risico op ernstige ziekte. Alle maatregelen om contact te minimaliseren (handen wassen, fysieke afstand, masker, enz.) blijven essentieel.

Blijf in beweging, dit is fysiek en mentaal zeer belangrijk.

Eet en drink gezond

Tracht te stoppen met roken

  • Het is mogelijk dat rokers een grotere kans op een ernstige vorm van COVID-19 zouden hebben als ze besmet geraken met het coronavirus. Hun longen zijn kwetsbaarder, kunnen sneller ontsteken en die ontstekingen kunnen ook langer duren omdat hun weerstand lager is. Stoppen met roken is voor alle getransplanteerden een must, maar in deze tijden nog meer nodig dan anders. Zelfs al een paar dagen na de laatste sigaret zijn de luchtwegen van rokers in betere conditie, wat een herstel bij een eventuele infectie sterk verbetert.
  • Hulp bij het stoppen met roken kunt u vinden via https://www.tabakstop.be/ of https://www.uzleuven.be/nl/stoppen-met-roken-rookstopprogramma.

Blijf sociaal actief

Spreek met lotgenoten van de transplantatieverenigingen

Dit kan via de site van het Agentschap Integratie en Inburgering via: https://www.integratie-inburgering.be/corona-meertalige-info

Ook het Huis voor Gezondheid bundelde heel wat informatie in andere talen: https://www.huisvoorgezondheid.be/nieuws/algemeen/informatie-over-het-coronavirus-in-andere-talen/

Reisadviezen kunt u vinden op de site van buitenlandse zaken.

Bespreek eerst steeds met uw behandelende arts of reizen in uw medische situatie aangewezen is.

De geldende regels zoals:

  • afstand bewaren en
  • hygiënische maatregelen (zoals zeer regelmatig uw handen wassen) en
  • het dragen van een mondmasker op drukkere plaatsen waar de afstand van 1,5 meter niet gegarandeerd kan worden blijven uitermate belangrijk.

Bekijk ook zorgvuldig de voorwaarden van een eventuele annuleringsverzekering na.

Zorg dat u altijd voldoende medicatie meeneemt naar uw vakantiebestemming en u deze steeds stipt inneemt.

Laatste aanpassing: 22 juni 2023