Artsen maken nieuwe oorschelp uit ribkraakbeen

9 oktober 2020

Ongeveer 1 op 6000 baby’s wordt geboren met een afwijkende of afwezige oorschelp aan een of beide oren. Die zeldzame aandoening heet microtia. In UZ Leuven staat een techniek op punt waarbij een nieuwe oorschelp gevormd wordt uit het eigen ribkraakbeen van de patiënt. Sinds 2015 kregen er al 13 kinderen zo’n oorschelpreconstructie in Leuven, telkens met succes.

Foto's van patiënt voor en na de oorschelpreconstructie

Patiënt Lars, voor en na zijn oorschelpreconstructie. Sinds 2015 kregen er al 13 kinderen met succes de reconstructieve behandeling in UZ Leuven. © UZ Leuven

Een nagemaakt oor

Microtia is een zeldzame aandoening waarbij de oorschelp niet volledig ontwikkeld is of helemaal ontbreekt. Sinds enkele jaren kunnen patiënten in UZ Leuven terecht voor een reconstructieve behandeling. Prof. dr. Greet Hens, neus-keel-oorarts en hoofd-halschirurg, stelde de techniek van de oorschelpreconstructie op punt. Ze volgde daarvoor een buitenlandse training.

De behandeling bestaat uit twee operaties. Tijdens de eerste wordt een stukje kraakbeen uit de ribben weggenomen. Daarmee wordt meteen het basisskelet van het nieuwe oor gevormd, naar het model van het andere oor, als dat aanwezig is. Nog tijdens dezelfde operatie wordt het nieuwe oor ingeplant op de juiste plaats en vastgezet onder de huid, zodat die over het kraakbeen groeit. Minstens zes maanden later volgt de tweede operatie, waarbij het oor wordt losgemaakt van het hoofd en de achterkant ook met een stukje eigen huid wordt afgewerkt.

Patiënt voor en na zijn oorschelpreconstructie

Lars, voor en na zijn oorschelpreconstructie in UZ Leuven. © UZ Leuven

Effect op het gehoor

Prof. dr. Greet Hens: “Het resultaat is een realistisch oor zonder risico op afstotingsreacties, omdat er alleen lichaamseigen weefsel wordt gebruikt. Het blijft wel een puur esthetische behandeling: er verandert niets aan het gehoor zelf. Vaak ontbreekt de gehoorgang in het getroffen oor, waardoor de kinderen aan die kant niet goed kunnen horen, ook niet met de nieuwe oorschelp.”

Er zijn wel andere manieren om het gehoor te verbeteren. In sommige gevallen wordt de oorschelpreconstructie bijvoorbeeld gecombineerd met het plaatsen van een onderhuids gehoorapparaatje.

Grote vraag

Ondertussen kregen er al 13 patiënten een oorschelpreconstructie in UZ Leuven en de vraag ernaar neemt toe. Prof. dr. Hens: “De operaties verliepen steeds goed en de patiënten waren tevreden met het uiteindelijke resultaat. Strikt genomen is de oorschelpreconstructie niet medisch noodzakelijk, maar de psychosociale impact valt niet te onderschatten. Kinderen met microtia worden soms anders bekeken of zelfs gepest. De meesten kijken enorm uit naar hun nieuwe oor.”

Strikt genomen is de oorschelpreconstructie niet medisch noodzakelijk, maar de psychosociale impact valt niet te onderschatten.
Prof. dr. Greet Hens

“Omdat we de behandeling pas kunnen uitvoeren vanaf de leeftijd van 10 jaar, wanneer het ribkraakbeen voldoende volgroeid is, zijn er ook veel kinderen die nog enkele jaren moeten wachten. Dat heeft wel het voordeel dat ze oud genoeg zijn om zelf mee te beslissen over de behandeling.”

De oorschelpreconstructies in UZ Leuven worden uitgevoerd door een multidisciplinair team. Naast prof. dr. Greet Hens zijn ook een plastisch chirurg (prof. dr. Jan Vranckx) en andere neus-keel-oorartsen (prof. dr. Christian Desloovere, prof. dr. Nicolas Verhaert en dr. Annelore Willaert) betrokken. Zo nodig wordt advies ingewonnen van een kaakchirurg of specialist in menselijke erfelijkheid. De patiënten krijgen ook psychologische ondersteuning.

Lars, de jongen op de foto, kreeg in 2019 een oorschelpreconstructie in UZ Leuven. Hij vertelt zijn verhaal in het Ketnetprogramma 'Tekens van leven' op zondag 11 oktober (meer info)

Gerelateerd

Laatste aanpassing: 16 maart 2023