De NIPT is een prenataal bloedonderzoek dat afwijkingen in de chromosomen van de foetus, zoals het syndroom van Down, opspoort. Voor de test wordt bij de zwangere vrouw een kleine hoeveelheid bloed afgenomen, dat kleine stukjes DNA van de baby bevat.
Afwijkende NIPT kan op kanker wijzen
In het centrum menselijke erfelijkheid (CME) van UZ Leuven werd de afgelopen jaren na het uitvoeren van de NIPT bij acht zwangere vrouwen kanker vastgesteld. De afwijkende resultaten van de NIPT bleken bij nader onderzoek niet te wijzen op chromosoomafwijkingen van de foetus, maar wel op kanker bij de moeder. Het DNA van veel kankers circuleert namelijk ook in het bloed.
Kankerscreening in algemene populatie
Dat bracht onderzoekers op het idee om de NIPT te gebruiken voor kankerscreening in een algemene, gezonde populatie. In een grote studie onder leiding van professor Joris Vermeesch (CME), professor Frédéric Amant en doctor Liesbeth Lenaerts van de afdeling gynaecologische oncologie werd bij 1.002 vijfenzestigplussers een bloedstaal afgenomen. Daarbij werd gezocht naar genetisch materiaal dat kon wijzen op een beginnende kanker.
De eerste resultaten van die studie zijn nu gepubliceerd in Annals of Oncology. “Bij een klein aantal mensen werd een bloedkanker vastgesteld”, legt doctor Lenaerts uit. “Bij vijf proefpersonen ontdekten we de ziekte van Hodgkin of non-Hodgkinlymfomen. Bij een zesde persoon werd een voorloperstadium vastgesteld dat een verhoogd risico geeft op het later ontwikkelen van een bloedkanker. Bij 24 andere proefpersonen werden genetisch afwijkingen gevonden, maar zij hadden geen kanker. Zij worden opgevolgd om na te gaan of ze in de toekomst toch de ziekte zullen ontwikkelen.”
Kleinschalige studies bij patiënten die eerder al een kankerdiagnose hadden gekregen, stelden eerder al vast dat de NIPT kanker kan detecteren. Deze nieuwe resultaten wijzen er echter op dat de NIPT ook als screeningsinstrument voor – vermeend – gezonde personen gebruikt kan worden. Verder onderzoek moet nu uitwijzen of de test op grote schaal kan worden ingezet om gezonde personen te screenen op bloedkankers in een vroeg stadium, en of de test aangepast kan worden om nog andere types van kanker te detecteren.
