Vitamine C beschermt tegen verkoudheden en stimuleert de immuniteit: neem een supplement in en eet meer groenten en fruit voor een extra portie vitamine C
Fabel
Voor de algemene bevolking zal een dagelijkse portie vitamine C bovenop de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid niet helpen om een verkoudheid te voorkomen. Wanneer je eenmaal een verkoudheid hebt opgelopen, zal het ook de duur of de ernst ervan niet beïnvloeden. In periodes van zware fysieke belasting, zoals bij atleten met een heel zwaar trainingsprogramma, kan een vitamine C-supplement het risico op een verkoudheid verlagen. In België komt een tekort aan vitamine C vrijwel niet voor, waardoor het niet nodig is om extra vitamine C in te nemen. Bovendien is er geen bewijs dat het extra beschermend werkt.
Wat dan wel doen?
Een gezond en gevarieerd voedingspatroon rijk aan groenten en fruit is voldoende. Groenten en fruit zijn onze belangrijkste bron van vitamine C. Met een dagelijkse consumptie van 300 gram groenten en 250 g fruit krijg je zeker voldoende vitamine C binnen en daarbovenop nog tal van andere nuttige voedingsstoffen. Veel meer eten heeft dan ook weinig zin.
Drink extra water en warme dranken zoals thee of soep
Fabel
Momenteel is er onvoldoende bewijs dat aantoont dat een verhoogde vochtinname kan bijdragen tot de bescherming tegen luchtweginfecties. Warme dranken zoals thee of soep beïnvloeden de ontwikkeling van luchtweginfecties, zoals een verkoudheid, niet. Wel kan een warme drank de symptomen van een verkoudheid (een loopneus, een droge keel, niezen, hoest …) tijdelijk verlichten. Dat verschilt van persoon tot persoon. Sommige mensen zeggen dat ook koude dranken een positief effect kunnen hebben op symptomen zoals een loopneus, hoest en niezen.
Wat dan wel doen?
Drink volgens je dorstgevoel. Zorg dat je dagelijks ongeveer aan 1,5 liter komt. Drink vooral water en vul in beperkte mate aan met dranken als thee en koffie. Beperk gesuikerde dranken en alcohol zoveel mogelijk.
Extra vitamine D verlaagt het risico op luchtweginfecties in beperkte mate
Feit
Langdurige inname van vitamine D kan mogelijk het risico op luchtweginfecties een beetje verminderen. Die vermindering is enkel te zien bij mensen die dagelijks gedurende enkele weken supplementen innemen, bij personen met een vitamine D-tekort en bij personen met astma. Het voordeel is beperkt. Kwetsbare groepen, zoals patiënten met chronisch obstructief longlijden, hebben geen baat bij vitamine D-supplementen. Het is onduidelijk of een kortere, plotse inname ook een beschermend effect heeft. Het is dus niet nodig om nog snel naar de apotheek te gaan.
Wat dan wel doen?
Vitamine D speelt samen met calcium een rol in de botvorming, maar ook in de werking van ons immuunsysteem. Zonlicht is onze voornaamste bron van vitamine D. Voldoende blootstelling aan zon is dus nodig. Tijdens donkere wintermaanden is voor kwetsbare groepen, zoals jonge kinderen en ouderen, een vitamine D-supplement aangeraden bovenop de blootstelling aan zonlicht. Lange wandelingen zijn daarvoor niet nodig: regelmatig even buiten komen in de tuin of op het terras is voldoende. Hou wel rekening met de adviezen van de overheid in verband met afstand bewaren tussen personen en de beperkingen voor groepsactiviteiten.
Plantenextracten zoals Echinacea en look als beschermend (super)food?
Fabel
Plantenextracten zoals Echinacea zijn slechts heel licht gunstig om verkoudheden te voorkomen in vergelijking met een placebo en kunnen mogelijk ietwat verzachtend werken. Daarnaast wordt ook look af en toe naar voren geschoven als wondermiddel door de mogelijke antivirale kenmerken. Er is echter nog onvoldoende bewijs om te kunnen besluiten dat look (als supplement of als ingrediënt) kan gebruikt worden ter preventie van virussen.
Wat dan wel doen?
Superfoods en voedingssupplementen zijn duur en niet nuttiger dan een voldoende en gevarieerde consumptie van seizoensgroenten en -fruit. Kies zoveel mogelijk voor voedingsmiddelen uit de bovenste lagen van de voedingsdriehoek en varieer.
Een ketogeen dieet stimuleert de immuniteit
Fabel
Een koolhydraatarm of ketogeen dieet kan in sommige gevallen voordelige effecten hebben op het metabolisme en het lichaamsgewicht, maar de effecten op het afweersysteem zijn nog onvoldoende bekend voor de mens. Onderzoek in muizen heeft aangetoond dat een ketogeen dieet, bestaande uit 90 procent vet (minder dan 15 gram koolhydraten per dag voor een volwassen mens), bepaalde afweercellen stimuleert in muizen die geïnfecteerd werden met het griepvirus. Die afweercellen namen toe in de longen, waar ze bijdragen aan een verhoogde slijmproductie. Op basis van studies met muizen kunnen we momenteel geen conclusies trekken over het effect van een ketogeen dieet op de immuniteit van mensen.
Wat dan wel doen?
Eet gevarieerd en volgens de gangbare aanbevelingen voor gezonde voeding. Zorg voor elkaar en help ouderen en mensen in quarantaine met boodschappen en het aankopen van voeding om een eenzijdig voedingspatroon te vermijden.
Deze voedingsadviezen werden ondertekend door
Christophe Matthys, UZ Leuven en KU Leuven; Marleen Finoulst, Gezondheid-en-Wetenschap; Nena Van Hemelryck, Tijdschrift voor Voeding en Diëtetiek, VBVD; Rian Van Schaik, voorzitter VBVD; Nele Steenackers, KU Leuven; Ann Meulemans, UZ Leuven ; Hilde De Geeter, Nutrition Information Center (NICE); Loes Neven, Vlaams Instituut Gezond Leven; Carl Lachat, Universiteit Gent; An Vandeputte, Eetexpert; Charlotte De Backer, Universiteit Antwerpen; Patrick Kolsteren, Universiteit Gent; Peter Clarys, Vrije Universiteit Brussel; Roman Vangoitsenhoven, UZ Leuven en KU Leuven; Ellen Fierens, Flanders Food