Primaire immuundeficiënties (PID)

Primaire immuundeficienties omvatten meer dan 250 verschillende aandoeningen, die alle zeldzame ziekten zijn. Ze worden alle veroorzaakt door een aangeboren, genetisch defect in één of meer componenten van het immuunsysteem.

Afspraken

Allergie en klinische immunologie

Afspraken kinderen

Kindergeneeskunde

Symptomen

De meest voorkomende symptomen van een primaire immuundeficiëntie zijn:

  • Herhaalde (mildere) infecties, zoals:
    • Oorontsteking
    • Bronchitis
  • Infecties met ongewone kiemen
  • Infecties met een ernstig verloop
  • Auto-immune problemen zoals:
    • Bloedarmoede
    • Te weinig bloedplaatjes
    • Ernstige allergie
    • Ernstig eczeem
    • Combinatie met schildkilerproblemen
    • Arthritis 
  • Kanker: bij een aantal primaire immuundeficiënties is er een verhoogd risico op kanker, meestal leukemie of lymfoma

Bij een aantal primaire immuundeficiënties is het probleem van het immuunsysteem deel van een breder syndroom bv. Di George Syndrome.

10 waarschuwingstekens

Bij kinderen

  1. Vier of meer nieuwe oorontstekingen in één jaar tijd.
  2. Twee of meer nieuwe ernstige sinusontstekingen in de loop van één jaar.
  3. Twee of meer maanden antibioticatherapie zonder veel effect.
  4. Twee of meer longontstekingen in de loop van één jaar.
  5. Groeiachterstand in lengte of gewicht.
  6. Herhaalde diepe abcessen van de huid of inwendige organen zoals de lever.
  7. Aanhoudende spruw (candida) in de mond of schimmelinfectie aan de huid of elders.
  8. Nood aan intraveneuze antibiotica om een infectie te genezen.
  9. Twee of meer invasieve infecties (bijvoorbeeld bloedinfectie met een bacterie, hersenvliesontsteking)
  10. PID komt voor in uw familie.

Bij volwassenen

  1. Twee of meer nieuwe oorontstekingen in één jaar tijd.
  2. Twee of meer nieuwe sinusinfecties in de loop van één jaar, zonder dat u allergisch bent.
  3. Eén nieuwe longontsteking per jaar gedurende meer dan één jaar.
  4. Chronische diarree met gewichtsverlies.
  5. Herhaalde virale infecties (verkoudheid, koortsblaren, wratten, condylomen)
  6. Herhaalde nood aan intraveneuze antibiotica om een infectie te genezen.
  7. Herhaalde, diepe abcessen op de huid of inwendige organen zoals de lever.
  8. Aanhoudende spruw (candida) of schimmelinfectie aan de huid of elders.
  9. Infectie met normaal gezien onschadelijke tuberculoseachtige bacteriën.
  10. PID komt voor in uw familie.

Soorten

Gecombineerde primaire immuundeficienties

  • Severe combined immunodeficiency
  • (X-linked) hyperIgM syndroom
  • CRAC deficiëntie ea. STIM deficiëntie
  • STAT5b deficiëntie

Humorale immuundeficienties of immuunstoornissen

  • X-gebonden agammaglobulinemia of Bruton agammaglobulinemia
  • Common variable immune deficiency
  • AR agammaglobulinemia
  • Transiente hypogammaglobulinemie
  • IgG subklassedeficientie
  • Specifieke polysaccharide antistofdeficientie
  • Selectieve IgA deficiëntie ea.

Neutrofiel of fagocytdefecten

  • Severe congenital neutropenia of diepe aangeboren neutropenie
  • Cyclische neutropenie
  • MPO deficiëntie
  • Shwachman-Diamond syndromen
  • Autoimmune neutropenie
  • Chronische granulomateuze ziekte of CGD

Stoornissen in het natuurlijk immuunsysteem

  • Toll Like Receptor signalisatiestoornissen bv. IRAK-4, TLR-3, UNC-93B deficiëntie
  • Xlinked of AD anhydrotische ectodermale dysplasie met immunodeficientie (NEMO deficiency)
  • MSMD Mendelian Susceptibility to Mycobacterial disease (IFNg Receptor deficiëntie, IL12p40 deficiëntie, IL12/IL23Rb1 deficiëntie, STAT1 deficiëntie)
  • WHIM syndrome
  • GATA2 deficiency
  • STAT2 deficiency

Complement deficiënties

  • DNA repair stoornissen: ataxie telangiectasia, Nijmegen breakage syndrome, ICF, Bloom
  • Di George syndrome
  • Wiskott Aldrich Syndrome
  • HyperIgE syndroom tgv mutaties in STAT3 of DOCK8
  • Cartilage hair hypoplasia
  • Shimke immunosseuze dysplasie
  • Chronische mucocutane candidiasis tgv mutaties in STAT1, AIRE
  • Netherton syndrome
  • Dyskeratosis congenital
  • Roifman syndroom
  • Trichohepatoenterisch syndroom
  • Rothmund-Thomson syndrome

Genetische stoornis van de immuunregulatie

  • IPEX syndroom
  • CD25 deficiëntie
  • STAT5b deficiëntie
  • ALPS autoimmune lymphoproliferatief syndroom
  • APECED autoimmune polyendocrinopathie with candidiasis and ectodermale dystrophy
  • CRAC deficiëntie ea.
  • XLP en XIAP X linked lymphoproliferatief syndroom
  • FHLH familiale hemophagocytaire lymphohistiocytosis bv perforin deficiëntie, Munc13-4 deficiency, syntaxin1 deficiency, Stxbp3 deficiency

Onderzoeken

Routine immunologische testen

  • Antistofbepaling
  • Uitgebreide fenotypering van lymfocyten
  • Lymfocytenproliferatietesten
  • Testen van het oxidatief metabolisme van de neutrofiele granulocyt voor investigatie chronische granulomateuze ziekte

Gespecialiseerde immunologische testen

  • Doorgedreven immunofenotypering van T cellen, B cellen en NK cellen (bv. folliculaire helper T cellen)
  • Functionele en genetische analyse van de STAT3 pathway (voor investigatie hyper-IgE syndroom)
  • DOCK8 expressie (voor investigatie hyper IgE syndroom)
  • SAP, XIAP expressie (voor investigatie X-linked lymfoproliferatieve aandoening)
  • Functionele en genetische analyse van de IL-12/IFN-gamma pathway (voor investigatie verhoogde vatbaarheid voor mycobacteriële infecties)
  • Toll Like Receptor Pathway screening (aandoeningen van het natuurlijk immuunsysteem)
  • Functionele en genetische analyse STAT1 (voor investigatie chronische mucocutane candidiasis)
  • Functionele en genetische analyse van STAT2
  • Analyses van sFAS ligand, serum IL10 in kader van autoimmuun lymfoproliferatief syndroom (ALPS)
  • Screening NK cel functie (CD107a degranulatie), perforine expressive
  • Genetische analyse TLR pathway

PID capture

Genetische analyse door middel van nieuwe genetische technieken van meer dan 170 genen waarin fouten beschreven zijn die primaire immuundeficiëntie veroorzaken (via centrum menselijke erfelijkheid).

Behandeling

U vindt hier een aantal mogelijke behandelingen voor deze aandoening. Na de diagnose kiest uw arts, samen met u en de andere artsen van het team, de beste oplossing voor u. Uw behandeling kan dus afwijken van de hieronder voorgestelde therapie(ën).

  • Immunoglobulinetherapie of antistoftherapie, intraveneus of subcutaan
  • Hematopoietische stamceltransplantatie
  • Enzymetherapie
  • Gentherapie in samenwerking met buitenlandse centra
  • Intensieve antibioticatherapie, kinesitherapie, etc

Links

Specialisten

Laatste aanpassing: 8 maart 2024