Multiple sclerose

MS
Ontstekingsziekte van centrale zenuwstelsel, waarbij hersenen en ruggenmerg op verscheidene plaatsen en op verschillende tijdstippen worden aangetast.

Symptomen

Multiple sclerose wordt gekenmerkt door zeer verschillende symptomen omdat de ontsteking overal in het centraal zenuwstelsel kan voorkomen.

Enkele vaak voorkomende symptomen van multiple sclerose zijn:

  • Oogklachten
  • Gevoelsstoornissen
  • Krachtsverlies
  • Coördinatiemoeilijkheden
  • Vermoeidheid
  • Blaasproblemen
  • Geheugenproblemen

MS is een zeer heterogene ziekte, die bij iedereen anders verloopt. Zo kunnen mensen soms sterk verschillen in de symptomen en de ernst ervan, in de frequentie waarmee ze opflakkeringen doen en de mate waarin deze herstellen, in de leeftijd waarop de ziekte begint, en de reactie die ze op behandeling vertonen.

Vormen van multiple sclerose

Naargelang de aan- of afwezigheid van opflakkeringen en/of ziekteprogressie wordt MS onderverdeeld in 3 categorieën. Binnen één groep kan het ziekteverloop nog sterk verschillen van persoon tot persoon.

1. Relapsing-remitting multiple sclerose

Deze meest voorkomende vorm van multiple sclerose wordt gekenmerkt door een ziekteverloop met opflakkeringen en verbeteringen. Zeker in het begin van de ziekte is er een goede kans op herstel.

Bij een opflakkering of aanval verergeren de klachten, of treden er nieuwe klachten op.

  • De klachten worden geleidelijk aan erger in een periode van enkele uren tot enkele dagen.
  • Klachten duren tussen enkele dagen en enkele maanden.
  • Nadien verdwijnen klachten weer geleidelijk.

Tussen de opflakkeringen is er geen verergering van de neurologische toestand van de patiënt. Wel kunnen er schommelingen optreden van dag tot dag of zelfs binnen één dag. Hier kan de invloed van warmte, vermoeidheid, ziekte of stress in meespelen. Deze schommelingen in de neurologische toestand staan dus niet altijd gelijk met een opflakkering.

Relapsing-remitting MS komt meer voor bij vrouwen en begint meestal tussen 20 en 40 jaar.

2. Secundair progressieve multiple sclerose

Ongeveer de helft van de patiënten met een relapsing-remitting MS bereikt gemiddeld na 15 jaar een secundair progressieve fase. Kenmerkend is dat de toestand dan ook geleidelijk verergert in de periodes tussen de opflakkeringen.

3. Primair progressieve multiple sclerose

Dwarsdoorsnede hersenen met wittestofletsels

Primair progressieve multiple sclerose treedt op bij 10 tot 20 procent van de personen met MS. Kenmerken van primair progressieve multiple sclerose zijn:

  • Geen opflakkeringen
  • Geleidelijke toename van klachten

De primair progressieve vorm van de ziekte treft evenveel mannen als vrouwen en treedt meestal op een latere leeftijd op dan de klassieke relapsing-remitting vorm. De gemiddelde aanvangsleeftijd ligt rond de 40 jaar, opnieuw met een belangrijke spreiding.

Oorzaken

Multiple sclerose is een ontstekingsziekte waarbij de hersenen en het ruggenmerg op verscheidene plaatsen en op verschillende tijdstippen worden aangetast.

De ontsteking doet zich voor in de witte stof van het zenuwstelsel. Deze witte stof bestaat uit de uitlopers van de zenuwcellen terwijl de zenuwcellen zelf de grijze stof vormen. Deze soms zeer lange zenuwuitlopers, ook axonen genoemd, verbinden de zenuwcellen met elkaar en met de rest van het lichaam. Langs deze axonen worden elektrische signalen gestuurd, waardoor overdracht van informatie tussen de verschillende zenuwcellen mogelijk is. Deze axonen zijn omgeven door een mergschede of myeline.

Myeline heeft enerzijds een beschermende functie, anderzijds zorgt het voor een snellere geleiding van de zenuwimpulsen. Bij MS wordt dit beschermende myeline beschadigd (demyelinisatie), wat de zenuwimpulsgeleiding verstoort.

Er zijn ook meer en meer aanwijzingen voor een vroege betrokkenheid van de zenuwuitlopers zelf in het ziekteproces. Dit laatste zou verantwoordelijk zijn voor de blijvende neurologische symptomen, terwijl de ontstekingen een verklaring bieden voor het voorkomen van aanvallen.

Kenmerkend voor MS is de aanwezigheid van een zekere dynamiek in ruimte en in tijd. Het eerste wijst op de aanwezigheid van verschillende ontstekingsplaatsen in het centraal zenuwstelsel, wat aanleiding geeft tot soms zeer verschillende symptomen. De dynamiek in tijd uit zich in het verschijnen van nieuwe letsels in functie van de tijd. Dit wil zeggen dat letsels kunnen komen en gaan.

Gepersonaliseerde behandeling

Cruciaal in de behandeling is de gepersonaliseerde aanpak. Behandelen is meer dan medicatie voorschrijven. Voor iedere persoon met MS moet geëvalueerd worden waar de noden liggen en moet afgewogen worden welke de beste strategie is om hieraan tegemoet te komen.

De gekozen strategie moet regelmatig geherevalueerd worden en zo nodig bijgestuurd. In UZ Leuven verzekeren we deze gepersonaliseerde aanpak door de medische opvolging aan te vullen met specialistisch advies rond verpleegkundige, socioprofessionele, en revalidatie aspecten.

MS-verpleegkundige

Hebt u nog vragen? Neem contact op met de MS-verpleegkundige

  • Bel 016 34 14 71.

Behandeling

U vindt hier een aantal mogelijke behandelingen voor deze aandoening. Na de diagnose kiest uw arts, samen met u en de andere artsen van het team, de beste oplossing voor u. Uw behandeling kan dus afwijken van de hieronder voorgestelde therapie(ën).

  • Kinesitherapie, ergotherapie en/of logopedie bij motorische problemen.
  • Medicatie, om spasticiteit of blaasfunctie te beïnvloeden.
  • Immunomodulerende therapieën, om aanvallen te voorkomen.
  • Corticosteroïden, om ernstige aanvallen of aanvallen die belangrijke functionele hinder veroorzaken, te behandelen.

Onderzoeken en diagnose

Bij (vermoeden van) deze aandoening voeren we een of meerdere onderzoeken uit.

Brochures

Steun onderzoek naar MS

Uw steun is nodig om onderzoek naar MS te financieren. Doe een gift en help zo patiënten met MS.

  • Rekeningnummer KU Leuven: BE45 7340 1941 7789
  • Met vermelding ‘voor EGC-BDOND1-O2010 - Prof. Dubois MS’

 

Meer informatie over schenkingen vindt u bij mecenaat KU Leuven.

Specialisten

Laatste aanpassing: 9 maart 2023