Hoornvliestransplantatie

Keratoplastie, Lamellaire keratoplastie, Penetrerende keratoplastie (PKP), Corneatransplantie
Vervangen van een troebel of vervormd hoornvlies door een helder hoornvlies van een overleden donor.

Wat is een hoornvliestransplantatie?

Het hoornvlies is het voorste heldere deel van het oog. Samen met de ooglens zorgt het hoornvlies voor de breking van het licht en de kwaliteit van het beeld op het netvlies. Indien het hoornvlies troebel of vervormd is, kunt u er niet goed doorheen kijken. Om dit te verhelpen, is het mogelijk het te vervangen door een helder hoornvlies van een overleden donor. Dit noemen we een hoornvliestransplantatie of een keratoplastie.

Jaarlijks worden er zo'n 150 tot 200 hoornvliestransplantaties uitgevoerd in UZ Leuven.

Opbouw van het hoornvlies

Voorwaarden 

Een hoornvliestransplantatie kan een oplossing bieden voor u als de oogzenuw, het netvlies en de banen naar de hersenen goed functioneren.

Redenen om een transplantatie uit te voeren

  • Ziekte van Fuchs (of Fuchs endotheliale dystrofie)
  • Keratoconus
  • Litteken na een ontsteking of infectie (indien dit litteken blijvende klachten geeft en het gezichtsvermogen niet meer te corrigeren is met een bril of contactlenzen)
  • Urgente hoornvliestransplantatie bij een niet-genezende infectie of bij een ernstig ongeluk
  • Vervangen van een falend eerder getransplanteerd hoornvlies

Leeftijd

Hoornvliestransplantaties worden zelden uitgevoerd bij kinderen. Kinderen hebben meer kans op afstoting. Zo mogelijk wordt een operatie uitgesteld tot na de leeftijd van 18 jaar.

Voor volwassenen is er geen leeftijdsgrens.

Types hoornvliestransplantatie

Er zijn verschillende types hoornvliestransplantatie. Op basis van uw aandoening en eventuele oogheelkundige voorgeschiedenis kiest uw chirurg het type transplantatie dat voor u het meest geschikt is. 

De verschillende types hoornvliestransplantatie

Over de operatie

De operatie wordt in principe onder algemene verdoving uitgevoerd. De posterieure lamellaire keratoplastie kan onder plaatselijke verdoving. Deze beslissing wordt genomen in samenspraak met uw chirurg.

Het donorhoornvlies is afkomstig van een overleden donor.

Bij de meeste hoornvliestransplantaties is het niet noodzakelijk om de bloedgroep en/of weefseltypering mee te nemen in de toewijzing. In zeldzame gevallen wordt hier wel voor gekozen, bijvoorbeeld bij patiënten die al meerdere hoornvliestransplantaties hebben gehad of als er een hoge kans op afstoting bestaat. Er wordt dan extra bloed afgenomen en de wachttijd voor een transplant zal langer zijn.

Wanneer het hoornvlies troebel wordt, kan er sprake zijn van een afstoting. Andere kenmerken zijn dat het oog lichtgevoeliger en rood wordt. Bij een afstoting gaat uw lichaam het donorweefsel als vreemd aanzien en reageert hierop met een afweerreactie. Het transplant valt er niet uit, maar wordt dof waardoor het gezichtsvermogen aanzienlijk afneemt.

Afstotingsreacties komen gelukkig slechts zelden voor.

Om deze reactie te vermijden adviseren wij steeds de druppels te blijven gebruiken. Als u onvoldoende voorschriften hebt, neem dan contact op met uw huisarts, oogarts of onze dienst.

Dit wordt individueel bepaald. Vraag uw behandelende arts vanaf één week na de ingreep of u wettelijk gezien terug met de wagen mag rijden. Na een achterste lamellaire keratoplastie zal dit sneller zijn dan na een penetrerende keratoplastie.

De reguliere controles zijn 1 week, 1 – 3 – 6 en 12 maanden na de ingreep. Indien gewenst kan in samenspraak met uw behandelende arts worden beslist om één van de tussentijdse controles te laten plaatvinden bij de eigen oogarts.

Verloop van de opname

Voor de opname 

Na een consultatie op de afdeling zal in samenspraak met de chirurg een operatiedatum worden afgesproken. Deze datum kan nog wijzigen als er een tekort is aan donorweefsel of als de kwaliteit van de donor niet volstaat aan de strenge criteria.

Meestal wordt u de dag van uw operatie opgenomen op de hospitalisatieafdeling.

Afhankelijk van uw leeftijd of gezondheidstoestand, komt u nog op preoperatieve raadpleging bij de anesthesist of vult u de vragenlijst anesthesie in.

Dan gaat u voor de ingreep nog op raadpleging bij de anesthesist. Deze raadpleging mag maximaal 6 maanden voor de ingreep hebben plaatsgevonden. 

Dan vult u de preoperatieve vragenlijst voor volwassenen in. Dat kan op twee manieren:

  • via mynexuzhealth
  • op papier.
    • Bezorg de ingevulde vragenlijst aan:

      UZ Leuven
      Raadpleging anesthesie
      Herestraat 49
      3000 Leuven

Hebt u de vragenlijst nog niet ontvangen? Neem dan contact op met onze medewerkers van de opnamedienst oogziekten (tel. +32 16 33 23 88).

De dag na de ingreep

De verpleegkundige of de zaalarts verwijdert de oogschelp en controleert uw oog. U krijgt duidelijke uitleg over de verdere behandeling en u krijgt ook alle geplande controleafspraken mee.

Ontslag

De zaalarts en de verpleegkundige leggen uit hoe u de oogdruppels moet gebruiken. De soort en de hoeveelheid druppels variëren afhankelijk van het type hoornvliestransplantatie.

De oogdruppels zijn van het allergrootste belang om afstoting of infectie te voorkomen. 

Aandachtspunten

  • Bij een achterste lamellaire keratoplastie hoeven bloedverdunners niet gestopt te worden. Bij een penetrerende of voorste lamellaire keratoplastie zal het risico individueel bepaald worden. Laat ons dus altijd weten of u bloedverdunners gebruikt.
  • Stop nooit met uw medicijn zonder overleg! Als u geen medicijnen meer hebt of u hebt onvoldoende voorschriften, neem dan contact op met uw huisarts, oogarts of onze dienst.
  • Ook bij een ziekenhuisopname is het noodzakelijk de oogdruppels verder te gebruiken.
  • U krijgt een oogschelp mee op de hospitalisatie-eenheid. Draag deze ’s nachts gedurende 1 week zodat u niet onbewust in het oog gaat wrijven.
  • Na de operatie adviseren wij gedurende twee weken geen zware fysieke activiteiten te doen zoals werken in de tuin, heffen van zware voorwerpen, poetsen…
  • Het is belangrijk dat u de controle-afspraken goed opvolgt.

Neem onmiddellijk contact op met uw behandelende oogarts of met onze dienst indien uw oog rood wordt, indien u pijn krijgt ter hoogte van het oog of indien het aanvankelijke heldere beeld plots wazig wordt; ook tijdens weekend en feestdagen.

Prijs

De prijs van een hoornvliestransplantatie is afhankelijk van uw verzekeringsstatuut. Wilt u weten wat een hoornvliestransplantatie kost? Bereken eenvoudig de kostprijs van een hoornvliestransplantatie via onze kostenraming

Adres

UZ Leuven campus Gasthuisberg
Dienst oogheelkunde
Herestraat 49
3000 Leuven

Brochures

Laatste aanpassing: 24 april 2024